Ως φτηνό πυροτέχνημα, που φανερώνει βαθύτατη ασέβεια όχι μόνο προς τους αποδήμους, αλλά προς την ίδια την κοινοβουλευτική διαδικασία, χαρακτήρισε ο Τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, το νέο νομοσχέδιο για τους αποδήμους «Άρση περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων εξωτερικού», εφόσον σκοπός του δεν είναι η παραγωγή νόμου αλλά η παραγωγή εντυπώσεων. «Πώς αλλιώς εξηγείται», αναρωτήθηκε, «να έρχεται χωρίς καμία διαβούλευση η πρόταση να τροποποιηθεί ένας νόμος που δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί και που διαμορφώθηκε μετά από διαπραγμάτευση μηνών, μετά από μία δύσκολη συμφωνία 5 κομμάτων; Πολύ περισσότερο που δεδομένη είναι η αδυναμία τροποποίησης του νόμου, χωρίς τη σύμπραξη ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ, που από την αρχή κατήγγειλαν την διαδικασία. Τότε γιατί;».
Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών «η επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η προσπάθεια αλλαγής ατζέντας από τα μείζονα και τα κρίσιμα προβλήματα της πανδημίας και της οικονομίας αλλά και η απόδραση του κ. Βορίδη από την συνταγματική του υποχρέωση να εφαρμόσει το νόμο, που συμφωνήθηκε σχεδόν ομόφωνα το Δεκέμβρη του 2019. Η αποτυχία εφαρμογής είναι ήδη απτή: Σε τριψήφιο νούμερο αριθμούνται οι αιτήσεις και σε διψήφιο οι εγγραφές στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, μολονότι η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα λειτουργεί από τον Φεβρουάριο».
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Κατρούγκαλος , «τα καύσιμα του πυροτεχνήματος που φιλοδοξεί, αλά Ντέιβιντ Κόπερφιλντ να καλύψει την απόδραση του κ. Υπουργού από τις ευθύνες του περιλαμβάνουν τους εξής διαδοχικούς και ανατροφοδοτούμενους ψευδείς ισχυρισμούς, τα παρακάτω τρία ψεύδη: ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ανέκαθεν υπέρ των περιορισμών. Η κυρία Τζάκρη ζήτησε να καταργηθούν οι περιορισμοί τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ είχε εισηγηθεί και γι’ αυτό και η κυβέρνηση έφερε το νόμο που συζητάμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ αλλάζει διαρκώς θέσεις.»
Στη συνέχεια, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ αποδόμησε αναλυτικά τα ψεύδη αυτά. Ξεκινώντας από την ανάλυση των αρχικών θέσεων των κομμάτων, επισήμανε ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξαρχής είχε ως θέση να ψηφίζουν όλοι οι απόδημοι, χωρίς περιορισμούς και με δικαίωμα άμεσης εκλογής των εκπροσώπων τους σε ειδικές εκλογικές περιφέρειες εξωτερικού. Η ψηφοφορία να γίνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο, επομένως το αποτέλεσμα να μην επηρεάζει το αποτέλεσμα των εκλογών στο εσωτερικό. Η θέση που υιοθετήθηκε, των περιορισμών, συνέχισε, ήταν λύση συμβιβασμού, άλλη από την αρχική τόσο της ΝΔ όσο και του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία εμείς και τα άλλα κόμματα αποδεχτήκαμε για να υπάρξει νόμος. Η ουσία του συμβιβασμού αποτυπώνεται στην Αιτιολογική έκθεση: «οι τιθέμενοι περιορισμοί, ως δικλείδες ασφαλείας, αποσκοπούν στην αποτροπή οποιασδήποτε επέμβασης επί του εκλογικού αποτελέσματος, σε βαθμό ικανό να αλλοιώσει τη βούληση του εκλογικού σώματος».
Ο Γιώργος Κατρούγκαλος τόνισε ότι «δεν ήταν, κατά τη γνώμη μας, η καλύτερη λύση, και οπωσδήποτε δεν ήταν η πρόταση μας, αλλά την αποδεχθήκαμε γιατί ήταν ένα από τα δύο μοντέλα που εφαρμόζονται στην ευρωπαϊκή πρακτική παράλληλα με αυτό που προτείναμε και αποτελεί η βέλτιστη πρακτική, της λεγόμενης κλειστής εκπροσώπησης. Δεν υπάρχει χώρα που να έχει διασπορά και να μην εφαρμόζει ένα από τα δύο συστήματα, είτε των περιορισμών, με κριτήρια που αποδεικνύουν τον πραγματικό δεσμό του ομογενή με την πατρίδα είτε της κλειστής εκπροσώπησης. Οι χώρες μάλιστα με τη μεγαλύτερη διασπορά στον κόσμο η Ιρλανδία, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αρμενία, φθάνουν σε ένα άκρο που εμείς ποτέ δεν το υιοθετήσαμε και αποκλείουν εντελώς τους κατοίκους εξωτερικού από τη δυνατότητα να ψηφίζουν, ακόμη κι όταν είναι στην χώρα. Συνεπώς η κυρία Τζάκρη όταν δήλωνε στον Εθνικό Κήρυκα ότι “Εμείς είμαστε αυτοί που ζητήσαμε να ψηφίσουν ΟΛΟΙ οι Έλληνες της Διασποράς» την αλήθεια έλεγε. Αυτή ήταν η πρόταση μας».
Για να ανασκευάσει το τρίτο ψέμα, ότι τάχα “αλλάζει διαρκώς θέσεις ο ΣΥΡΙΖΑ;” διάβασε την πρόταση του κόμματος για την αναθεώρηση του Συντάγματος, όπως είχε κατατεθεί στη Βουλή στις 5/11/2018 και προέβλεπε: “έως πέντε βουλευτές να εκλέγονται σε ευρύτερες εκλογικές περιφέρειες μόνιμης εγκατάστασης απόδημου Ελληνισμού, με ενιαίο ψηφοδέλτιο σε κάθε μία από αυτές”. Είναι αλήθεια ότι υπήρχε ενδιάμεσα αναλυτική πρόταση νόμου που στηρίχθηκε σε νομοπαρασκευαστική επιτροπή του Υπουργείου Εσωτερικών, χωρίς αναφορά στις περιφέρειες εξωτερικού, αυτό όμως έγινε γιατί αυτές δεν είχαν ακόμη προβλεφθεί από τη συνταγματική αναθεώρηση. Ήδη όμως η νέα παράγραφος του άρθρου 54 παρ. 4 του Συντάγματος εκτός από το σύστημα των περιορισμών προβλέπει και το εναλλακτικό σύστημα της ψηφοφορίας σε εκλογικές περιφέρειες εξωτερικού.
Μάλιστα σε αυτό το σημείο ο Γιώργος Κατρούγκαλος αναφέρθηκε σε πρόσφατες δηλώσεις του κ. Βορίδη κατά τις οποίες «το Σύνταγμα λέει ότι δεν μπορεί η ψήφος να προσμετράται σε εκλογική περιφέρεια αλλά μόνο σε επίπεδο επικρατείας» το αντίθετο δηλαδή από ό,τι ισχύει. «Είναι δυνατό να αγνοεί ο Υπουργός την πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση;» αναρωτήθηκε ο Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ. Μολονότι, δε, προκλήθηκε να απαντήσει σχετικά και μετά την ομιλία του, απέφυγε να απαντήσει.
Στη συνέχεια ο Γ. Κατρούγκαλος τόνισε ότι η πρόταση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, υιοθετεί το γαλλικό, ιταλικό και πορτογαλικό μοντέλο, το οποίο αποτελεί κατά την Επιτροπή της Βενετίας τη βέλτιστη ευρωπαϊκή πρακτική, όπως παραδεχόταν ο ίδιος ο Υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης, ως εισηγητής της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Ανάλογη ήταν, άλλωστε, και η πρόταση του Συμβουλίου Αποδήμων Ελληνισμού. «Στον πυρήνα της πρότασης μας είναι να μπορούν οι απόδημοι να ψηφίζουν τους εκπροσώπους τους. Στον πυρήνα της δικής σας», υπογράμμισε, «είναι το κόμμα. Αυταπατάστε ότι τώρα που χάνετε τις ψήφους των Ελλήνων του εσωτερικού θα σας σώσουν οι ψήφοι του εξωτερικού. Ότι αν χάσετε την πρώτη θέση θα πάρετε το καλπονοθευτικό μπόνους των 50 εδρών με τις ψήφους των αποδήμων. Κούνια που σας κούναγε! Αν νομίζετε ότι έχετε στο τσεπάκι σας τους απόδημους, πλανάστε πλάνην οικτράν. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν το μόνο κόμμα που σύστησε νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την διευκόλυνση της ψήφου των αποδήμων και δεν κατέθεσε την δική του κομματική πρόταση», κατέληξε. «Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν αυτός που κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση στην αναθεώρηση του Συντάγματος, χωρίς την οποία δεν θα υπερψηφιζόταν ο νόμος για την διευκόλυνση της ψήφου των αποδήμων. Εμείς, μολονότι θεωρούσαμε ορθότερη την χωρίς διακρίσεις δική μας πρόταση, υπερψηφίσαμε το νόμο του 2019, γιατί θέλαμε να έχουν φωνή και ψήφο οι Έλληνες του εξωτερικού. Με αντίστοιχη ευθύνη, αντιστρόφως ανάλογη αυτή της κυβέρνησης, προσήλθαμε και στη συζήτηση αυτή. Η πρότασή μας δίνει το δικαίωμα ψήφου σε όλους τους Έλληνες της διασποράς, χωρίς διακρίσεις και περιορισμούς, χωρίς να αλλοιώνει τη βούληση του εθνικού εκλογικού σώματος. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.»