Σε συμφωνία για προσφορά φθηνών πιστωτικών ορίων, ύψους 240 δισ. ευρώ που θα μπορούν να αξιοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2022 από τις χώρες που επλήγησαν από την πανδημία του κορονοϊού, ήρθαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης μετά από την τηλεδιάσκεψη του Eurogroup.
Όπως δήλωσαν ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ, Πάολο Τζεντιλόνι, και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν μετά τη συνεδρίαση, τα δάνεια αυτά θα φθάνουν έως το 2% του ΑΕΠ κάθε χώρας, θα έχουν 10ετή διάρκεια και σχεδόν μηδενικό επιτόκιο με τα σημερινά δεδομένα στις αγορές, ενώ μοναδικός όρος για τη χορήγησή τους θα είναι να χρηματοδοτούν υγειονομικές δαπάνες που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την επιδημία της COVID-19. Οι αιτήσεις για τη λήψη αυτών των πιστωτικών γραμμών μπορεί να γίνει έως το τέλος του 2022. Ο επικεφαλής του ESM είπε ότι υπήρξε συμφωνία για το ποιες δαπάνες θα μπορούν να καλυφθούν και ότι θα υπάρξει σχετική ανακοίνωση, ενώ πρόσθεσε ότι σε μία εβδομάδα θα συνεδριάσει το Δ.Σ. του ESM για να εγκρίνει τη συμφωνία του Eurogroup. O κ. Τζεντιλόνι τόνισε ότι η εποπτεία των χωρών για τα δάνεια αυτά θα αφορά μόνο τη σωστή χρήση τους. Όλες οι χώρες της Ευρωζώνης, είπε ο Επίτροπος, κρίθηκαν επιλέξιμες για τη χορήγηση των πιστωτικών γραμμών του ESM, καθώς όλες θεωρούνται ότι έχουν βιώσιμο χρέος. Σε ανακοίνωση του Eurogoup σημειώνεται ότι τα δάνεια του ESM για την COVID-19 θα έχουν μία προσαύξηση 10 μονάδων βάσης (δηλαδή 0,1% επιπλέον του κόστους που δανείζεται ο ESM από τις αγορές που είναι σήμερα σχεδόν μηδενικό), ενώ θα υπάρχει μία αρχική προμήθεια 25 μονάδων βάσης και μία ετήσια προμήθεια 0,5 μονάδων βάσης.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, ανέφερε σε ανάρτησή της στο twitter ότι «σήμερα έγινε μεγάλη πρόοδος για τη διαμόρφωση της πορείας της Ευρώπης προς την ανάκαμψη. Η στήριξη του ESM στην πανδημία – ένα μοναδικό εργαλείο – θα προσφέρει σημαντική βοήθεια σε όλες τις χώρες – μέλη της Ευρωζώνης που τη χρειάζονται. Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε ενθουσιασμένος για τη συμφωνία στο Eurogroup. «Τώρα, χρειαζόμαστε γρήγορη πρόοδο αναφορικά με τα άλλα εργαλεία για την κρίση: το SURE για τη στήριξη των εργαζομένων και τις εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τις εταιρείες», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, στο οποίο συμφώνησαν κατ΄ αρχήν οι ηγέτες της ΕΕ ώστε να υπάρξει μία συντονισμένη ανάκαμψη της Ευρωζώνης και να αποφευχθεί μία αύξηση των αποκλίσεων των οικονομιών των χωρών – μελών, ο κ. Τζεντιλόνι είπε ότι θεωρεί πως την επόμενη εβδομάδα θα είναι έτοιμη. Η Κομισιόν, είπε, εργάζεται αδιάκοπα για αυτή και πρόσθεσε ότι με το Ταμείο Ανάκαμψης θα κινητοποιηθεί πολύ μεγάλο ύψος πόρων. Απαντώντας σε ερώτηση για την απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου που έκρινε εν μέρει αντισυνταγματικό το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο πρόεδρος του Eurogroup υπεραμύνθηκε της ανεξαρτησίας της και τόνισε ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία υπερισχύει των εθνικών νομοθεσιών. Ο κ. Σεντένο ρωτήθηκε και για δημοσίευμα, σύμφωνα με το οποίο δεν προτίθεται να υποβάλει υποψηφιότητα για μία δεύτερη θητεία στη θέση του επικεφαλής του Eurogroup. Ο ίδιος είπε ότι η θητεία του λήγει τον Ιούλιο και ότι τώρα η προσοχή του είναι στραμμένη μόνο στο έργο που έχει να κάνει.
Τα σημεία της συμφωνίας
1. Στις 23 Απριλίου 2020, οι ηγέτες ενέκριναν τη συμφωνία του Eurogroup της 9ης Απριλίου 2020 σχετικά με τα τρία σημαντικά δίχτυα ασφαλείας για τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις ύψους 540 δισ. ευρώ, και ζήτησαν την ενεργοποίησή τους από την 1η Ιουνίου 2020. Οι ηγέτες συμφώνησαν επίσης να εργαστούν για τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάκαμψης και ανέθεσαν στην Επιτροπή να αναλύσει τις ακριβείς ανάγκες και να υποβάλει επειγόντως μια πρόταση που να είναι ανάλογη με την πρόκληση. Το Eurogroup θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την οικονομική κατάσταση και να προετοιμάζει το έδαφος για μια ισχυρή ανάκαμψη.
2. Το Eurogroup χαιρετίζει τις προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόταση SURE, και στα διοικητικά όργανα της ΕΤΕ για τη δημιουργία του πανευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων, για τη στήριξη των ευρωπαίων εργαζομένων και επιχειρήσεων, και επιβεβαιώνει τη συμφωνία για τη σύσταση του προγράμματος ESM Pandemic Crisis Suppor για την υποστήριξη των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
3. Συμφωνήσαμε σήμερα σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις τυποποιημένες προϋποθέσεις του προγράμματος Στήριξης για την Πανδημική Κρίση, που διατίθενται σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ για ποσά ύψους 2% του ΑΕΠ των αντίστοιχων μελών από τα τέλη του 2019, ως σημείο αναφοράς, για την υποστήριξη της εγχώριας χρηματοδότησης του άμεσου και έμμεσου κόστους υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης λόγω της κρίσης COVID-19. Χαιρετίσαμε επίσης τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις των θεσμικών οργάνων σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους, τις χρηματοδοτικές ανάγκες, τους κινδύνους χρηματοοικονομικής σταθερότητας, καθώς και τα κριτήρια επιλεξιμότητας για πρόσβαση σε αυτό το μέσο. Συμφωνούμε με την άποψη των ιδρυμάτων ότι όλα τα μέλη του ESM πληρούν τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας για να λάβουν υποστήριξη στο πλαίσιο της Στήριξης για την Πανδημική Κρίση. Με την επιφύλαξη της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών, αναμένουμε από το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM να εγκρίνει ψήφισμα που θα επιβεβαιώνει τα παραπάνω πολύ πριν από την 1η Ιουνίου 2020. Θα τηρηθούν οι διατάξεις της Συνθήκης του ESM.
4. Η Ευρωομάδα υπενθυμίζει ότι η μόνη απαίτηση πρόσβασης στην πιστωτική γραμμή θα είναι ότι τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που ζητούν υποστήριξη να δεσμευτούν στη χρήση αυτής για να στηρίξουν την εγχώρια χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης λόγω της κρίσης του COVID 19. Αυτή η δέσμευση θα αναλυθεί σε ένα μεμονωμένο σχέδιο αντιμετώπισης πανδημίας που θα εκπονηθεί βάσει ενός προτύπου, για κάθε διευκόλυνση που παρέχεται στο πλαίσιο της υποστήριξης για την πανδημική κρίση.
5. Συμφωνούμε ότι η παρακολούθηση και η επιτήρηση πρέπει να είναι ανάλογα με τη φύση του συμμετρικού σοκ που προκαλείται από τον COVID-19 αλλά και ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τη χρήση της Στήριξης για την Πανδημική Κρίση, σύμφωνα με το πλαίσιο της ΕΕ και τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές του ESM. Χαιρετίζουμε την πρόθεση της Επιτροπής να εφαρμόσει ένα απλοποιημένο πλαίσιο αναφοράς και παρακολούθησης, που θα περιορίζεται στις δεσμεύσεις που περιγράφονται στο σχέδιο αντιμετώπισης πανδημίας, όπως περιγράφεται στην επιστολή της 7ης Μαΐου του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Βάλντις Ντομπρόβσκις και του Επιτρόπου Πάολο Τζεντιλόνι προς τον Πρόεδρο του Eurogroup. Ο ESM θα εφαρμόσει επίσης το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που διαθέτει για να διασφαλίσει την έγκαιρη αποπληρωμή της Στήριξης για την Πανδημική Κρίση.
6. Συμφωνούμε με την πρόταση του ESM σχετικά με τους κοινούς οικονομικούς όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για κάθε διευκόλυνση που παρέχεται στο πλαίσιο της Στήριξης για την Πανδημική Κρίση. Αυτό περιλαμβάνει μια μέγιστη μέση διάρκεια 10 ετών για τα δάνεια και τα ευνοϊκά μέτρα, προσαρμοσμένα στον εξαιρετικό χαρακτήρα αυτής της κρίσης.
7. Η Ευρωομάδα επιβεβαιώνει ότι η υποστήριξη για την πανδημική κρίση είναι μοναδική, δεδομένου του εκτεταμένου αντίκτυπου της κρίσης COVID-19 σε όλα τα μέλη του ESM. Τα αιτήματα για την υποστήριξη αντιμετώπισης της πανδημίας μπορούν να υποβληθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Κατόπιν πρότασης του Διευθύνοντος Συμβούλου του ESM, το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM μπορεί να αποφασίσει με αμοιβαία συμφωνία να προσαρμόσει αυτήν την προθεσμία. Η πρόταση του Διευθύνοντος Συμβούλου θα βασίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία σχετικά με την πορεία της κρίσης. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα παραμείνουν δεσμευμένα στην ενίσχυση των οικονομικών και χρηματοοικονομικών αρχών, σύμφωνα με τα οικονομικά και δημοσιονομικά πλαίσια συντονισμού και εποπτείας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης τυχόν ευελιξίας που εφαρμόζουν τα αρμόδια όργανα της ΕΕ.
8. Η αρχική περίοδος διαθεσιμότητας για κάθε χορηγηθείσα διευκόλυνση που παρέχεται στο πλαίσιο της Στήριξης για την Πανδημική Κρίση θα είναι 12 μήνες, η οποία θα μπορούσε να παραταθεί δύο φορές για 6 μήνες, σε αντιστοιχία με το τυπικό πλαίσιο του ESM για προληπτικά μέσα.
9. Κατόπιν του αιτήματος στο πλαίσιο της Στήριξης για την Πανδημική Κρίση, οι θεσμοί αναμένεται να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις το συντομότερο δυνατόν και να προετοιμάσουν, μαζί με τις εθνικές αρχές, το μεμονωμένο Σχέδιο Αντιμετώπισης Πανδημίας, βάσει του συμφωνηθέντος προτύπου.
10. Με την επιφύλαξη της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών για κάθε αίτημα, τα διοικητικά όργανα του ESΜ θα εγκρίνουν τα μεμονωμένα σχέδια αντιμετώπισης πανδημίας, τις μεμονωμένες αποφάσεις για τη χορήγηση χρηματοδοτικής βοήθειας και τις συμφωνίες χρηματοδοτικής διευκόλυνσης, σύμφωνα με το άρθρο 13 της συνθήκης ESM.
