Στο μικροσκόπιο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μπαίνει ξανά η Ελλάδα και ταυτόχρονα έρχεται ξανά στο προσκήνιο η λειτουργία των Αστυνομικών Τμημάτων, ειδικά του κέντρου της Αθήνας, μόλις μερικές ημέρες μετά τις αποκαλύψεις του Documento για το αμαρτωλό ΑΤ Αγίου Παντελεήμονα, στον απόηχο της σοκαριστικής είδησης για τον θάνατο του 37χρονου Ασίκ. Όμως, αυτή τη φορά, η χώρα μας καταδικάστηκε για το ότι ένας μετανάστης, παρότι κρατήθηκε «κατά λάθος» για 168 ημέρες, ζήτησε αποζημίωση αλλά τα ελληνικά δικαστήρια του την αρνήθηκαν.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Για μια νέα υπόθεση -γνωστή ως «Nsingi»- καταδικάστηκε η χώρα μας από το ΕΔΔΑ, καθώς το ελληνικό αρμόδιο δικαστήριο, αρνήθηκε να δώσει αποζημίωση σε αλλοδαπό ο οποίος κρατήθηκε για 168 ημέρες (για κατοχή ναρκωτικών) αλλά με βάση απόφαση που δεν τον αφορούσε, καθώς απ’ό,τι αποδείχτηκε, τον «μπέρδεψαν» με άλλο άτομο.
Όπως αναφέρεται από το ΕΔΔΑ: «Στις 6 Ιουνίου 2018, ο προσφεύγων συνελήφθη από την αστυνομία στην Αθήνα και στη συνέχεια, αφού ελέγχθηκε η ταυτότητά του, ήταν καχωρημένος από το αστυνομικό τμήμα Ομονοίας με το όνομα «O.C.», ένα πρόσωπο που είχε είχε καταδικαστεί με την υπ’ αριθμ. 1551/2017 απόφαση του Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης σε ποινή φυλάκισης οκτώ ετών φυλάκιση οκτώ ετών για κατοχή ναρκωτικών ουσιών.»
Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε παρά τα ίδια στοιχεία (όνομα, επώνυμο, ακόμα και όνομα πατρός και μητρός) τα δακτυλικά αποτυπώματα δεν συνέπιπταν με εκείνον που είχε καταδικασθεί και τα δακτυλικά του αποτυπώματα είχαν ληφθεί επτά χρόνια πριν στις 29/9/2011.
«Στις 20 Ιουνίου 2018, ο αιτών ζήτησε την αποφυλάκισή του, υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν το πρόσωπο που καταδικάστηκε. Το δικαστήριο απέρριψε την ενστάσεις χωρίς να αιτιολογήσει την απόφασή του», σημειώνει μεταξύ άλλων η απόφαση του ΕΔΔΑ.
Όταν έγινε αντιληπτό μετά από μεγάλης διάρκειας κράτηση ότι επρόκειτο στην ουσία για άλλο άτομο το ελληνικό δικαστήριο αρνήθηκε να τον αποζημιώσει:
«Όσον αφορά το δικαίωμα αποζημίωσης βάσει του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ), το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το Ποινικό Δικαστήριο Θεσσαλονίκης απέρριψε την αίτηση του προσφεύγοντος με την αιτιολογία ότι η κατάστασή του δεν εμπίπτει στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 533 του ΚΠΔ, και ότι το άρθρο 564 του εν λόγω Κώδικα δεν παρέχει δικαίωμα αποζημιώσεως στους κρατουμένους των οποίων οι αντιρρήσεις είχαν γίνει δεκτές.»
Κάτι τέτοιο ωστόσο απέρριψε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισημαίνοντας:
«Το Δικαστήριο είναι επομένως της γνώμης ότι, ερμηνεύοντας το άρθρο 533 του ΚΠΔ με τον τρόπο που το έκανε, το ποινικό δικαστήριο υιοθέτησε ένα υπερβολικό φορμαλισμό και μια προσέγγιση που δεν ήταν σύμφωνη με το πνεύμα του άρθρου 5 § 5.
Το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη, και 55,80 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα.»
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Τι αναφέρει το έγγραφο και η απόφαση
Στην απόφαση του τμήματος1 που εκδόθηκε σήμερα στην υπόθεση Nsingi κατά Ελλάδας (αίτηση αριθ. 27985/19), το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε, ομόφωνα, ότι υπήρξε :
Παραβίαση του άρθρου 5 §§ 1 και 5 (δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια / δικαίωμα σε αποζημίωση), του Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η υπόθεση αφορούσε την απόρριψη της αποζημίωσης που ζήτησε ο προσφεύγων, ο οποίος είχε κρατηθεί σε εκτέλεση ποινής που επιβλήθηκε σε άλλο πρόσωπο με το οποίο υπήρξε σύγχυση κατά τη σύλληψή του.
Στις 6 Ιουνίου 2018, ο προσφεύγων συνελήφθη από την αστυνομία και, αφού ελέγχθηκε η ταυτότητά του, καταχωρήθηκε στο όνομα ενός προσώπου που είχε καταδικαστεί σε οκταετή φυλάκιση για κατοχή ναρκωτικών. Ο εισαγγελέας διέταξε τη φυλάκισή του. Στις 20 Ιουνίου 2018, ο ενδιαφερόμενος ζήτησε την αποφυλάκισή του, υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν το πρόσωπο που καταδικάστηκε. Το δικαστήριο απέρριψε την ενστάσεις χωρίς να αιτιολογήσει την απόφασή του.
Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η παντελής έλλειψη αιτιολογίας της απόφασης του Ποινικού Δικαστηρίου Θεσσαλονίκης συνιστά προδήλως παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας που κατοχυρώνεται από το άρθρο 5 § 1, ιδίως ενόψει του γεγονότος ότι ο προσφεύγων κρατείτο τότε σε εκτέλεση απόφασης που επέβαλε ποινή φυλάκισης οκτώ ετών σε άλλο πρόσωπο.
Όσον αφορά το δικαίωμα αποζημίωσης βάσει του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ), το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το Ποινικό Δικαστήριο Θεσσαλονίκης απέρριψε την αίτηση του προσφεύγοντος με την αιτιολογία ότι η κατάστασή του δεν εμπίπτει στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 533 του ΚΠΔ, και ότι το άρθρο 564 του εν λόγω Κώδικα δεν παρέχει δικαίωμα αποζημιώσεως στους κρατουμένους των οποίων οι αντιρρήσεις είχαν γίνει δεκτές.
Το Δικαστήριο είναι επομένως της γνώμης ότι, ερμηνεύοντας το άρθρο 533 του ΚΠΔ με τον τρόπο που το έκανε, το ποινικό δικαστήριο υιοθέτησε ένα υπερβολικό φορμαλισμό και μια προσέγγιση που δεν ήταν σύμφωνη με το πνεύμα του άρθρου 5 § 5.
Το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη, και 55,80 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα.
Αναλυτικά η υπόθεση όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΕΔΔΑ:
Ο προσφεύγων, Yannick Nsingi, είναι υπήκοος του Κονγκό, γεννημένος το 1987 και κάτοικος Θεσσαλονίκης.
Στις 6 Ιουνίου 2018, ο προσφεύγων συνελήφθη από την αστυνομία στην Αθήνα και στη συνέχεια, αφού ελέγχθηκε η ταυτότητά του, καταχωρήθηκε από το αστυνομικό τμήμα Ομονοίας με το όνομα «O.C.», ένα πρόσωπο που είχε είχε καταδικαστεί με την υπ’ αριθμ. 1551/2017 απόφαση του Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης σε ποινή φυλάκισης οκτώ ετών φυλάκιση οκτώ ετών για κατοχή ναρκωτικών ουσιών.
Στις 14 Ιουνίου 2018, οδηγήθηκε ενώπιον του Εισαγγελέα Εφετών Θεσσαλονίκης, ο οποίος διέταξε τη φυλάκισή του σε εκτέλεση της υπ’ αριθμ. 1551/2017 απόφασης.
Στις 20 Ιουνίου 2018, ο ενδιαφερόμενος υπέβαλε ενστάσεις βάσει του άρθρου 564 του Κώδικα Ποινικού Δικαίου Δικονομίας (ΚΠΔ), ζητώντας την αποφυλάκισή του. Κατέθεσε ένσταση ότι δεν ήταν ο ίδιος το πρόσωπο που καταδικάστηκε, ζήτησε να ληφθούν τα δακτυλικά του αποτυπώματα.
Στις 20 Ιουλίου 2018 το Ποινικό Δικαστήριο Θεσσαλονίκης διέταξε τη σύνταξη έκθεσης για τα δακτυλικά αποτυπώματα του προσφεύγοντος. Η έκθεση αυτή, η οποία συντάχθηκε στις 2 Αυγούστου 2018, ανέφερε ότι υπήρχε ένα άλλο άτομο στο αρχείο καταζητούμενων ένα άλλο άτομο, του οποίου τα δακτυλικά αποτυπώματα είχαν ληφθεί στις 29 Σεπτεμβρίου 2011, το οποίο είχε το ίδιο επώνυμο, όνομα και ημερομηνία γέννησης και του οποίου ο πατέρας και η μητέρα είχαν επίσης τα ίδια ονόματα. Σύμφωνα με την έκθεση, τα δακτυλικά αποτυπώματα ήταν διαφορετικά και ότι επρόκειτο επομένως για δύο διαφορετικά άτομα.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 2018, εκδίδοντας την απόφαση αριθ. 6842/2018, το δικαστήριο απέρριψε τις ενστάσεις του προσφεύγοντος χωρίς να αιτιολογήσει την απόφασή του.
Στις 8 Νοεμβρίου 2018, ο κ. Nsingi υπέβαλε εκ νέου ενστάσεις, ισχυριζόμενος ότι δεν ήταν το πρόσωπο που καταδικάστηκε με την απόφαση αριθ. με την απόφαση αριθ. 1551/2017. Την ίδια ημέρα, το δικαστήριο ανέβαλε την υπόθεση και την ακρόαση μαρτύρων και την προσκόμιση εγγράφων, συμπεριλαμβανομένης νέας έκθεσης δακτυλικών αποτυπωμάτων. Η νέα αυτή έκθεση, αναφερόμενη ρητά στα συμπεράσματα της πρώτης έκθεσης, ανέφερε ότι τα δακτυλικά αποτυπώματα του προσφεύγοντος που ελήφθησαν την ίδια ημέρα διέφεραν από εκείνα του προσώπου που καταδικάστηκε με την υπ’ αριθμ. 1551/2017 απόφαση, τα οποία ελήφθησαν το 2011, και ότι ως εκ τούτου ήταν δύο διαφορετικά άτομα.
Σε απόφαση που εκδόθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2018, το δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε κρατηθεί σύμφωνα με εκτέλεση της υπ’ αριθμ. 1551/2017 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης επειδή είχε υποβληθεί σε έλεγχο ταυτότητας ενώ είχε στην κατοχή του πιστοποιητικό αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής που έφερε το όνομα του καταδικασθέντος. Το δικαστήριο έκρινε ότι ο προσφεύγων δεν ήταν το πρόσωπο που αφορούσε η καταδικαστική απόφαση. Κατά συνέπεια, έκανε δεκτές τις αντιρρήσεις του και διέταξε την αποφυλάκισή του. Ο κ. Nsingi αφέθηκε ελεύθερος δύο ημέρες αργότερα.
Στις 28 Νοεμβρίου 2018, ο κ. Nsingi ζήτησε από το δικαστήριο αποζημίωση, υποστηρίζοντας ότι είχε κρατήθηκε άδικα επί 168 ημέρες, λόγω λάθους στην καταγραφή των προσωπικών του στοιχείων από την αστυνομία που τον είχε συλλάβει. Κατήγγειλε επίσης ότι το δικαστήριο απέρριψε τις ενστάσεις του.
Το δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς του προσφεύγοντος.
Στην παρούσα υπόθεση, το Δικαστήριο έκρινε ότι η κατάσταση του προσφεύγοντος δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του του άρθρου 533 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, το οποίο προέβλεπε δικαίωμα αποζημίωσης μόνο υπέρ των προσώπων που απαριθμούνται σε αυτό σε εξαντλητική και μη ενδεικτική βάση, δηλαδή άτομα που κρατούνται προσωρινά που αθωώθηκαν σε μεταγενέστερη ημερομηνία, όσοι κρατούνται σε εκτέλεση καταδικαστικής απόφασης που στη συνέχεια ανατράπηκαν με έφεση ή, τέλος, εκείνοι που είχαν καταδικαστεί και κρατηθεί πριν αθωωθούν . Το δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι το άρθρο 564 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δεν περιελάμβανε δικαίωμα αποζημίωσης για τους κρατουμένους των οποίων οι ενστάσεις είχαν γίνει δεκτές, και ότι το άρθρο 533 δεν περιείχε καμία διάταξη που να επιτρέπει την εφαρμογή του σε περίπτωση νέας δίκης, διάταξη που να επιτρέπει την εφαρμογή του στην κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο προσφεύγων.
Πηγή: documentonews.gr
