Στις πρωτοβουλίες που παίρνει η κυβέρνηση για να στηρίξει τους ψυχικά ασθενείς συμπολίτες μας αναφέρθηκε η Ζωή Ράπτη κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της στην τηλεοπτική Vicky Pedia. Με την εμπειρία της από τον χώρο της υγείας, στην οποία δραστηριοποιείται σχεδόν μία 10ετία, η αρμόδια υφυπουργός υπογράμμισε τις δομές που φτιάχνονται σε κάθε γωνιά της χώρας, από την Αθήνα έως το Καστελόριζο και από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη. Τόνισε τις επιπτώσεις της πανδημίας σε όλες τις ψυχικές ασθένειες, αλλά και την αύξηση των ουσιών, ενώ εξήγησε τη σημασία της πολιτιστικής συνταγογράφησης και επεσήμανε την αξία των διεθνών συνεργασιών, μέσα από τα προγράμματα του ΟΗΕ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Κυρία Υπουργέ, θέλω να μου πείτε πόσα χρόνια ασχολείστε με τον χώρο της Υγείας;
«Είναι αλήθεια ότι αυτή η ενασχόληση μου είναι από το 2013, όπου ως νομική σύμβουλος στο Υπουργείο Υγείας συμμετείχα στις μεταρρυθμίσεις που αφορούσαν την Υγεία. Και βεβαίως στην διαδικασία, την νομική διαδικασία των προμηθειών Υγείας του Υπουργείου Υγείας. Από εκεί και πέρα όμως, και από την θέση της Γραμματέως Σχέσεων Κοινωνίας-Κόμματος, στη Νέα Δημοκρατία, μια θέση την οποία είχα από το 2016 ως το 2019, ασχολήθηκα ιδιαίτερα με τα ζητήματα της Υγείας, για αυτό και ήμουν στον τομέα Υγείας, γιατί δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στα ζητήματα της Υγείας των πιο ευάλωτων και βεβαίως στα ζητήματα που αφορούσαν παιδιά, οικογένειες και άλλα θέματα τα οποία είχαν να κάνουν, με τον γενικό πληθυσμό».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Που είναι και το πιο σημαντικό.
«Ακριβώς. Τώρα, ειδικά για το ειδικό χαρτοφυλάκιο, ο Πρωθυπουργός το 2020, μέσα στην πανδημία, δημιούργησε ένα ειδικό χαρτοφυλάκιο για την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις, ακριβώς για να δώσουμε μια έμφαση στην υποστήριξη όλου του πληθυσμού, και μιλώ και για τα παιδιά και τους εφήβους, τις γυναίκες, μιλώ βεβαίως για τους ενήλικες όλους αλλά και τους υπερήλικες συμπολίτες μας, οι οποίοι είχαν ανάγκη από υποστήριξη. Ζήσαμε δύσκολες στιγμές. Και τις ζήσαμε διότι τα περιοριστικά μέτρα, τα οποία εξ ανάγκης έπρεπε να λάβει η κυβέρνηση, όπως και όλες οι κυβερνήσεις στον κόσμο, περιόρισαν όχι μόνο τις κοινωνικές μας συναναστροφές, αλλά και την ίδια την επικοινωνία μας, την καθημερινή. Τόσο τα παιδιά βίωσαν συνθήκες ψυχοπιεστικές, άγχους, απομόνωσης από τους φίλους τους και από το σχολείο τους. Οι εργαζόμενοι, αναγκάστηκαν να ζήσουν την τηλεργασία και να περιοριστούν στο σπίτι. Πάρα πολλές οικογένειες βρέθηκαν μαζί, το ξέρουμε όλοι, και πολλές φορές αυτό ήταν πολύ πιεστικό, δημιούργησε και άγχος. Και συνθήκες, ας πούμε εκνευρισμού».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Πώς λοιπόν, έχει επηρεαστεί η ψυχική μας υγεία από την καραντίνες και τα μέτρα που επιβλήθηκαν αναγκαστικά λόγω του κορωνοϊού;
«Παγκοσμίως, αλλά και στην χώρα μας, αυξήθηκε και η κατάθλιψη, σε ποσοστά της τάξεως του 27%. Αυξήθηκε επίσης η χρήση ουσιών».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Σε ποιες ηλικίες, κυρία Υπουργέ; Ή δεν υπάρχουν ηλικίες συγκεκριμένες;
«Δεν υπάρχουν ηλικίες, προφανώς μιλάμε για ενήλικες, γιατί οι ανήλικοι δεν χρησιμοποιούν ως επί τω πλείστων ουσίες. Από εκεί και πέρα όμως, εκείνο το οποίο καταγράφηκε, ήταν και πάρα πολλά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία βίωσαν τα ζευγάρια. Και το λέω αυτό, γιατί παγκοσμίως, όπως κατέγραψε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, είχαμε μια αύξηση της τάξεως του 60% στα περιστατικά».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Πολύ μεγάλος αριθμός.
«Και στην χώρα μας, από το 4% που δηλώνονταν, ξαφνικά φτάσαμε στο ποσοστό του 15%. Αυτά όλα ήταν απόρροια της πανδημίας».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και οι γυναικοκτονίες έχουν αυξηθεί, κυρία Υπουργέ.
«Ναι, ακραία έκφραση της ενδοοικογενειακής βίας είναι βεβαίως και…»
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Αποτέλεσμα ουσιαστικά, αυτής της πράξης.
«Ακριβώς, το έγκλημα της δολοφονίας. Από εκεί και πέρα όμως, πρέπει να δούμε… Και το λέω αυτό, γιατί στο Υπουργείο δημιουργήσαμε μια Γραμμή, την Εθνική Γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης, την 10306, ακριβώς για να υποστηρίξουμε τον γενικό πληθυσμό και εκεί πήραμε πάνω από 200.000 κλήσεις, όπου οι ειδικοί μας, οι οποίοι απαντούν στη γραμμή, γιατί γίνεται σε συνεργασία με το Αιγινήτειο Νοσοκομείο της Αττικής, την Ψυχιατρική Κλινική του, οι δικοί μας κατέγραψαν πάρα πολλά περιστατικά παραπόνων για ενδοοικογενειακή βία, ζητημάτων».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Πόσο σημαντική είναι αυτή η Γραμμή, το 10306 κυρία Υπουργέ;…
«Είναι καταρχήν μια σημαντική γραμμή, υπό την έννοια ότι έχει γίνει χρήση της. Λειτουργεί όλο το 24ωρο, λειτουργεί ανώνυμα, λειτουργεί εμπιστευτικά. Και βεβαίως κάποιος μπορεί να βρει υποστήριξη για κάθε είδους πρόβλημα που έχει και αν χρειαστεί ειδική παραπομπή, γίνεται σε ειδικούς από Κέντρα Ψυχικής Υγείας, που παραπέμπουν οι γιατροί και οι ψυχολόγοι που απαντούν στην γραμμή».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Την δημιούργησε η Πανεπιστημιακή Κλινική υπό τον έλεγχο του καθηγητή Λάμπη Παπαγεωργίου, σωστά; Τον είχα φιλοξενήσει στην εκπομπή μου και μου το είχε πει…
«Ακριβώς. Δημιουργήθηκε αυτή η γραμμή και βεβαίως σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Αργώ, που είναι φορείς, οι οποίοι συνεργάζονται με το Υπουργείο και βεβαίως έχουν από τον ιδιωτικό τομέα, παρέχουν υποστήριξη με ειδικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Παράλληλα όμως, μέσα στην πανδημία, δημιουργήσαμε και το πρόγραμμα Κανένας Μόνος στην Πανδημία. Ένα πρόγραμμα, το οποίο λειτούργησε με τηλεσυμβουλευτική και υποστήριξε τόσο ασθενείς με covid, τις οικογένειες τους, αλλά και νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό μέσα στα νοσοκομεία μας. Και αρκεί να σας πω ότι πάνω από 12.000 συμπολίτες μας, έλαβαν υποστήριξη μέσα στην πανδημία, κατά τη διάρκεια των δύσκολων κυμάτων της. Όμως είναι ένα πρόγραμμα, το οποίο συνεχίζουμε μέχρι και σήμερα».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Άρα επηρεάστηκε ψυχικά κάποιο κομμάτι του υγειονομικού προσωπικού, σωστά;
«Ένα μεγάλο κομμάτι του υγειονομικού προσωπικού είχε ιδιαίτερα ψυχοπιεστικές συνθήκες να αντιμετωπίσει. Ας μην ξεχνάμε την περίοδο που δεν υπήρχαν τα εμβόλια, όπου ήταν ας το πούμε, στιγματισμένος ένας νοσηλευτής ή ένας γιατρός που επέστρεφε στο σπίτι του ή έβλεπε φίλους του, μήπως κολλήσει τους οικείους του».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Κυριαρχούσε ο φόβος ουσιαστικά.
«Κυριαρχούσε λοιπόν ο φόβος, κυριαρχούσε επίσης η πίεση, σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Ξέρουμε ότι στην πρώτη γραμμή της μάχης, το υγειονομικό μας προσωπικό, έδωσε πραγματικά το υστέρημα του χρόνου τους. Και είναι χαρακτηριστικό να πούμε ότι αυτοί οι οποίοι υπέστησαν μεγαλύτερο βάρος και φόρτο στην ψυχική τους κατάσταση, ήταν οι μονογονεϊκές οικογένειες. Δηλαδή, μητέρες με ένα παιδί, που καλούνταν όμως να υπηρετήσουν πολλούς ρόλους. Και στον ρόλο του σπιτιού, να στηρίξουν το σπίτι και το παιδί τους, αλλά βεβαίως και στη δουλειά τους, να παρέχουν τις υπηρεσίες που όλοι οι υγειονομικοί μας παρείχαν. Ας μη ξεχνάμε ότι δεν πήρανε άδειες, είχαν ανασταλεί οι άδειες και δουλεύανε σε εξαντλητικά ωράρια. Πέραν αυτού, εκείνο το οποίο είδαμε ήταν ότι επίσης ήταν ανθεκτικές οι πολύτεκνες μητέρες ή οι μητέρες που ήταν παιδιά πολύτεκνων οικογενειών. Ήταν πιο ανθεκτικές».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Ανθεκτικές, γιατί όμως το λέτε;
«Ψυχικά ανθεκτικές. Ίσως επειδή…».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Έβρισκαν τη δύναμη από τα παιδιά τους για να συνεχίσουν.
«Ναι, έβρισκαν την δύναμη και εκεί, μέσα στις συνθήκες της πίεσης, είχαν δυνατότητα άμεσης συνεργασίας με το περιβάλλον τους και με τους συναδέλφους τους. Αυτές οι συνθήκες επίσης, επιβάρυναν φυσικά και τους υπερήλικες. Οι οποίοι βίωσαν μοναξιά. Αυτό το δηλώνουν και στις γραμμές, μεγάλη μοναξιά στο σπίτι και από τον φόβο μη κολλήσουν. Αλλά αυτό μας έδωσε και σε εμάς το έναυσμα, να δούμε συνολικά τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας της χώρας, και να διαπιστώσουμε, δημιουργώντας και έναν ψηφιακό χάρτη…».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Άρα επηρεάστηκαν όλες οι ηλικίες, σωστά κυρία Υπουργέ;
«Ακριβώς. Όλες οι ηλικίες».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και πώς καλύφθηκαν αυτές οι διαφορετικές ανάγκες ενός νέου και ενός ηλικιωμένου;
«Εκείνο το οποίο, πέραν της βασικής που σας ανέφερα, της Γραμμής Ψυχολογικής Υποστήριξης, καλύφθηκαν και με νέες δομές και νέα προγράμματα που δημιουργήσαμε. Κάποια από αυτά, γιατί αυξήσαμε την χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία κατά 62%, θέλοντας ακριβώς να δείξουμε και στους πολίτες ότι πράγματι υπάρχει άμεση ενίσχυση των υπηρεσιών. Δημιουργήσαμε επίσης και κέντρα στην κοινότητα, όπως είναι κέντρα για την άνοια. Ήδη εγκαινιάσαμε πρόσφατα ένα στην Αλεξανδρούπολη και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ηρακλείου. Κέντρα όμως μέσα στην κοινότητα, που μπορεί κάποιος να βρει υποστήριξη για τον άνθρωπο του, να τον αφήσει κάποιες ώρες και να πάρει και πληροφορίες για αυτή την νόσο. Μια νόσο η οποία αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Για την άνοια μιλάμε, σωστά;
«Μιλάμε για την άνοια. Γιατί ξέρετε, η κατάθλιψη και η απομόνωση επιτείνει στις συνθήκες άνοιας, στις οποίες βρίσκεται ένας ασθενής».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Κάποιος που έχει την προδιάθεση.
«Ακριβώς. Ή που έχει ξεκινήσει να έχει κάποια δείγματα άνοιας, αλλά όταν μένει μόνος του, αυτό επιτείνεται και από ψυχοπιεστικές συνθήκες. Άρα δημιουργήσαμε και νέες τέτοιες δομές. Και παράλληλα δημιουργήσαμε ψηφιακά εργαλεία. Ξέρετε, η πανδημία έδειξε ότι η εξ αποστάσεως παροχή υποστήριξης, με τηλεσυμβουλευτική, είναι πολύ σημαντική και απαντά στα σύγχρονα προβλήματα που έφερε η πανδημία. Αλλά βεβαίως απαντά και σε ανάγκες που υπήρχαν στην χώρα μας, σε απομακρυσμένες περιοχές».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και είναι εξίσου σημαντική.
«Ξέρετε και εσείς, ότι όταν κάποιος ζει σε ένα απομακρυσμένο ορεινό χωριό ή σε ένα νησί, είναι πολύ δύσκολο να μεταβεί σε μια υπηρεσία ψυχικής υγείας ενός γενικού νοσοκομείου και να πάρει υποστήριξη. Όμως, η τηλεσυμβουλευτική, έδωσε την δυνατότητα να ξεκινήσουμε την εξ αποστάσεως υποστήριξη. Και εμβληματικά δημιουργήσαμε ένα κέντρο για την υποστήριξη του πολίτη, μέσα στο κέντρο υγείας, στο Καστελόριζο. Το λέω γιατί ξεκινήσαμε από το ακριτικό μας αυτό νησί, το ακραίο όριο της Ελλάδας μας».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Το οποίο δεν το ξεχνάτε, όπως φαίνεται.
«Βεβαίως. Και θέλοντας ακριβώς να δείξουμε, ότι ναι, στόχος της κυβέρνησης είναι να υποστηρίζει και τους πιο ευάλωτους και εκείνους που ζουν πολύ πιο μακριά από μια τέτοια υπηρεσία. Συνεχίσαμε με τη Σύμη και τώρα προχωράμε και τέτοιες δράσεις με τηλεσυμβουλευτική στην περιοχή του Έβρου».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και είναι πολύ σημαντικό, να το λέμε αυτό. Εσείς προχωράτε ένα εθνικό σχέδιο δράσης, κυρία Υπουργέ, για την ψυχική υγεία, με ορίζοντα 10ετίας. Τι περιλαμβάνει το πλάνο σας;
«Το πλάνο το οποίο αυτή τη στιγμή έχουμε μπροστά μας, είναι ένας σχεδιασμός για την ενίσχυση όλων των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Και αυτό κάνουμε με την ένταξη δομών και υπηρεσιών, για χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στις χώρες μέλη, ακριβώς για την υποστήριξη τους μετά την πανδημία του κορωνοϊού. Στην Υγεία, πρόθεση μας είναι αυτό το έτος, αλλά και την επόμενη χρονιά, να ενισχύσουμε τις δομές μας και για αυτό τον λόγο εντάξαμε συγκεκριμένα, 104 δομές ύψους 56.000.000€, δομές οι οποίες αφορούν, όπως προηγουμένως Κέντρα Ημέρας για παιδιά και εφήβους, για ενηλίκους, για εργαζόμενους, για ανέργους και πέραν αυτού και για υπερήλικες συμπολίτες μας. Πέραν των Κέντρων Ημέρας, οικοτροφεία και ξενώνες, όπου εκεί φιλοξενούνται όσοι είναι ψυχικά ασθενείς. Αλλά δεν είναι μόνο οι ψυχικά ασθενείς με την διάγνωση αυτή, είναι και ο γενικός πληθυσμός, ο οποίος μπορεί να χρειαστεί παροδικά να φιλοξενηθεί εκεί. Επίσης, οι κινητές μονάδες χρηματοδοτούνται, γιατί το να βρεις κάποιον στο σπίτι του και να τον υποστηρίξεις σε ένα βάθος χρόνου, είναι μια αποτελεσματική υπηρεσία. Και θα αποφεύγαμε πάρα πολλές και γυναικοκτονίες και θα αποφεύγαμε επίσης και άλλα εγκλήματα τα οποία μπορεί να συμβούν από έναν ο οποίος έχει πρόβλημα ψυχικό, εάν είχαμε την δυνατότητα να τους υποστηρίξουμε στο σπίτι. Και επειδή τόσο και κατά τόπους οι Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων γνωρίζουν ποιοι έχουν, στο χωριό ή στην πόλη, ένα τέτοιο πρόβλημα, σε συνεργασία μαζί τους, θα υποστηρίξουμε και κατ’ οίκον τους ανθρώπους αυτούς. Τέλος, μια και έρχομαι από την Βουλή, σήμερα συζητήσαμε για κάποιες νέες μονάδες ψυχικής υγείας, τις οποίες δημιουργήσαμε με νομοθέτημα το οποίο φέραμε στη Βουλή, τον προηγούμενο χρόνο».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Εδώ στην Αθήνα;
«Ναι. Θα δημιουργηθούν 10 σε όλη την Ελλάδα. Είναι οι μονάδες έγκαιρης ή πρώιμης παρέμβασης στην ψύχωση. Αυτές οι μονάδες τι κάνουν; Είναι μονάδες μέσα στην κοινότητα, στις οποίες μπορείς να πας το παιδί σου και να πάρεις μια διάγνωση, αν ενδεχομένως πάσχει από κάποιο πρόβλημα ψύχωσης. Το λέω αυτό, γιατί όσο και αν μας φαίνεται περίεργο ή κάτι που είναι έξω από εμάς, σας διαβεβαιώ ότι πάνω από 3.000 παιδιά τον χρόνο, διαγιγνώσκονται με ένα τέτοιο πρόβλημα».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Ενώ δεν το γνώριζαν.
«Ενώ δεν το γνώριζαν. Για αυτό, εμείς πρωτοπορούμε ως χώρα και το δημιουργούμε. Υπάρχουν τέτοιες δομές σε άλλες απομακρυσμένες χώρες, στην Αυστραλία όπως και στην Αγγλία, αλλά εδώ στην Νότια Ευρώπη δεν υπάρχει μια τέτοια δομή. Πρωτοπορούμε σε αυτό. Και καταλαβαίνουμε όλοι, ότι αυτή η λειτουργία των δομών, ξαναλέω μέσα στην κοινότητα, όχι μέσα σε νοσοκομείο, δίνει την δυνατότητες στις οικογένειες να κάνουν γρήγορα μια πρώτη διάγνωση και να πάρουν υποστήριξη για το παιδί τους, για το επόμενο διάστημα. Για την κοινωνικοποίηση του, για την επανένταξη του, για να μπορέσει να έχει μια εργασία. Και βεβαίως για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την ασθένεια του».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Άλλωστε η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, κυρία Υπουργέ, να το λέμε αυτό.
«Πολύ σωστά, το λέτε».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Να προλαβαίνουμε κάτι παρά να το θεραπεύουμε.
«Είναι όπως ακριβώς το λέτε, μονάδες πρόληψης, από τις οποίες η χώρα, από έλλειψη των οποίων πάσχει η χώρα».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και το είχαμε ανάγκη χρόνια τώρα. Τι αλλάζει στον τρόπο αντιμετώπισης και μεταφοράς των ψυχικά ασθενών, με την νέα νομοθετική παρέμβαση του Υπουργείου Υγείας;
«Εκείνο το οποίο φέραμε επίσης πρόσφατα στη Βουλή, ήταν μια διάταξη νόμου, σύμφωνα με την οποία, ο ψυχικά ασθενής, που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι του, μετά από μια εισαγγελική παραγγελία, την οποία ζητάει η οικογένεια του και είναι εύλογο, δεν θα αντιμετωπίζεται πλέον ως κρατούμενος. Αλλά θα μεταφέρεται στην μονάδα ψυχικής υγείας, από ειδικά διαμορφωμένο όχημα, υπό την εποπτεία του ΕΚΑΒ, αλλά βεβαίως, με ειδικούς ψυχικής υγείας που θα το συνοδεύουν. Και η Αστυνομία, σε ένα συντριπτικό ποσοστό θα απαλλαγεί από την μεταφορά, πράγμα το οποίο γινόταν μέχρι σήμερα».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και αυτό πολύ σημαντικό.
«Και βεβαίως καταλαβαίνουμε ότι οι αστυνομικοί μας, οι Έλληνες αστυνομικοί, δεν είχαν μια ειδική εκπαίδευση, για να μπορέσουν να συνδράμουν αποτελεσματικά. Ούτε αυτό βεβαίως συνάδει, το να μεταφέρεται από έναν αστυνομικό, και να πηγαίνει μάλιστα και μακριά, να φεύγει από ένα νησί και να έρχεται σε μια δομή για παράδειγμα της Αττικής για να νοσηλευτεί, να μεταφέρεται από έναν αστυνομικό ή μέσα σε περιπολικό ή με χειροπέδες. Είναι μια μεταρρύθμιση, σημαντική κατά την άποψη μου, για την ψυχική υγεία και τον τρόπο μεταχείρισης του…».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Άλλωστε θέλουν συγκεκριμένο τρόπο μεταχείρισης οι ασθενείς που είναι ψυχικά…
«Ακριβώς. Ένας ψυχικά ασθενής είναι ασθενής. Και δεν είναι κρατούμενος».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Πρόσφατα, επισκέφτηκε την χώρα μας, το βασιλικό ζεύγος του Βελγίου, κυρία Υπουργέ. Και μάλιστα εσείς, συζητήσατε με την βασίλισσα Ματθίλδη, για την ψυχική υγεία. Τι οφέλη μπορούμε να έχουμε ως χώρα αλλά και οι συμπολίτες μας;
«Πράγματι, είχα την χαρά και την τιμή να συναντήσω την Βασίλισσα Ματθλίδη, η οποία ως Πρέσβειρα των 17 στόχων των Ηνωμένων Εθνών, που είναι οι 17 στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης, ήρθε στη χώρα μας και συζητήσαμε, μαζί και με άλλους εκπροσώπους οργανώσεων που αφορούν στο περιβάλλον και οικιστική ανάπτυξη, στην οικονομία, το πώς βεβαίως, όλοι αυτοί οι στόχοι μπορεί να επιτευχθούν όταν υπάρχει μια ολιστική αντιμετώπιση της ζωής του ανθρώπους. Ξέρετε, η ψυχική υγεία επηρεάζεται πάρα πολύ και από το περιβάλλον και από την βλάβη στο περιβάλλον».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Είναι ένα σύνθετο θέμα γενικότερα.
«Και από την βλάβη… και στην οικιστική πολεοδόμηση. Αλλά βεβαίως και από άλλους παράγοντες. Φυσικά από την φτώχια, φυσικά από την ευαλωτότητα. Άρα, οι παράγοντες που μπορεί να βοηθήσουν, η βελτίωση τους που μπορούν να βοηθήσουν στο ευ ζειν, όπως λέμε, είναι πολύ σημαντικό να καταγράφονται και να υπάρχου πολιτικές, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν όλους αυτούς τους παράγοντες. Αυτό λοιπόν συζητήσαμε με την Βασίλισσα και συγκεκριμένα το τι πράττουμε εμείς στην Ελλάδα, από πλευράς Υπουργείου Υγείας, σε αυτή την κατεύθυνση».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Από την υγειονομική κρίση να πάμε κυρία Υπουργέ, στην ενεργειακή. Τα μέτρα είναι επαρκή για την αντιμετώπιση της ακρίβειας θεωρείτε; Εσείς τι αφουγκράζεστε από τους πολίτες;
«Είναι αλήθεια ότι ζούμε μια πολύ σημαντική οικονομική κρίση σε ό,τι αφορά τις τιμές, τις παγκόσμιες τιμές του ρεύματος. Μια κρίση, η οποία πυροδοτήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτός ο πόλεμος, που προφανώς είναι ένας άδικος πόλεμος, ένας πόλεμος τον οποίο έχουμε καταδικάσει με όλους τους τρόπους, γιατί βεβαίως αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας, τα οποία πλήττονται βάναυσα, όπως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ουκρανίας. Είναι ένας πόλεμος που επέφερε αυτές τις συνέπειες, της αύξησης των τιμών και προφανώς, όχι μόνο της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και των τιμών των προϊόντων που όλοι καταναλώνουμε στο σπίτι μας. Τροφίμων και άλλων προϊόντων. Τα μέτρα τα οποία η κυβέρνηση εισήγαγε, ήταν μέτρα τα οποία στηρίζουν τους πιο ευάλωτους, αλλά και βεβαίως την μεσαία τάξη, μέτρα τα οποία σχετίζονται και με την ενίσχυση του εισοδήματός τους, με πρόσθετο εγγυημένο εισόδημα και ποσό επιδόματος για τους ανθρώπους που βρίσκονται στην πρώτη βαθμίδα της ευαλωτότητας. Αλλά βεβαίως και με αυτό που ήδη ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, που θα είναι η πίστωση στους λογαριασμούς των πολιτών, ενός ποσού, σημαντικού ποσού, της τάξεως του 60% από την διαφορά της κατανάλωσης και της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος, την οποία πλήρωσαν οι πολίτες αυτό το διάστημα. Ευελπιστούμε όλοι, και το λέω αυτό γιατί γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια από τον Πρωθυπουργό, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να μπει πλαφόν στις τιμές πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και να μην είναι και ανεξέλεγκτο όλο αυτό που συμβαίνει.
«Ακριβώς. Και ευελπιστούμε όλοι λοιπόν, και η Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι η αλήθεια, βραδυκίνητη, όπως το ξέρουμε, να λάβει σύντομα αποφάσεις. Και παράλληλα βεβαίως, να υλοποιηθούν άμεσα τα μέτρα, τα οποία έχει λάβει η κυβέρνηση για την ενίσχυση της μεσαίας τάξης και φυσικά και των πιο ευάλωτων».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Ο πόλεμος θεωρείτε κυρία Υπουργέ, ότι θα επιδεινώσει την ψυχική μας υγεία;
«Είναι σαφέστατα ένας παράγων επιδείνωσης της ψυχικής μας υγείας. Και αυτή τη στιγμή δημιουργείται μια ανθρωπιστική κρίση, τόσο στους πολίτες της Ουκρανίας, οι οποίοι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, να φύγουν πρόσφυγες σε άλλες χώρες, όσο βεβαίως και στα παιδιά, τα οποία ζούνε μια παράλογη πολεμική κρίση, και την οποία πρέπει να την αντιμετωπίσουν σε συνεργασία και με βοήθεια από τόσο από τους γονείς τους, οι οποίοι αυτή τη στιγμή πολεμούν…».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Που σημαίνει ότι στην ψυχή τους θα μείνει αυτό.
«Που σημαίνει ότι στην ψυχή τους, αυτό καταγράφει πολύ μελανές σελίδες. Εκείνο το οποίο και εμείς προσπαθούμε ως κυβέρνηση, από την πλευρά μας, και το Υπουργείο Υγείας, αφού βεβαίως απέστειλε το υγειονομικό υλικό που είναι απαραίτητο και μας ζήτησε η Ουκρανία συγκεκριμένα και με συγκεκριμένες ποσότητες και συγκεκριμένα είδη και φαρμάκων και άλλων υλικών και τα αποστείλαμε, δημιουργήσαμε και μια πρόσθετη επιλογή στη γραμμή 10306 και μπορεί κάποιος να καλέσει, αν είναι πρόσφυγας από την Ουκρανία, και να μιλήσει με έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ούτως ώστε να μπορέσει να βρει υποστήριξη για αυτές τις δύσκολες μέρες που περνάει».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Τι είναι η πολιτιστική συνταγογράφηση και ποιο ρόλο μπορεί να παίξει ο πολιτισμός κυρία Υπουργέ, στην θεραπεία των ψυχικών παθήσεων θέλω να μου πείτε. Κάτι πρωτότυπο ακούγεται.
«Έχουμε συνάψει ένα μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού, ακριβώς για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε σε ένα βάθος χρόνου την συνεργασία των δυο Υπουργείων, με άξονα την ψυχική υγεία. Ξέρουμε όλοι ότι η τέχνη είναι ένα μέσο θεραπευτικό, πολύ σημαντικό κατά την άποψη μου, για αυτό και πιστεύω πάρα πολύ στην πολιτιστική συνταγογράφηση. Ένα θεραπευτικό μέσο το οποίο δίνει την δυνατότητα, σε κάποιον, ο οποίος πάσχει ψυχικά, να υποστηριχθεί με τρόπους οι οποίοι μπορεί να σχετίζονται με το να γράψεις και να του συνταγογραφήσεις μια παράσταση, να του συνταγογραφήσεις μια μουσική εκδήλωση».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Εναλλακτικοί τρόποι.
«Ή άλλους εναλλακτικούς τρόπους, τους οποίους μπορούμε να υλοποιήσουμε, σε συνεργασία με τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας που δημιουργούν τέτοιες δράσεις και φυσικά με τα κέντρα του πολιτισμού, τα οποία διαθέτει το Υπουργείο Πολιτισμού».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Θα πρέπει να ολοκληρώσουμε. Δυστυχώς, το κομμάτι των ψυχικών παθήσεων είναι ένα μεγάλο κομμάτι και αφορά όλους μας. Ελπίζω να ξανακάνουμε την συζήτηση, κυρία Υπουργέ, διότι είναι ένα ζήτημα που απασχολεί όλο τον κόσμο αυτό.
«Σας ευχαριστώ πολύ. Ήταν πολύ μεγάλη χαρά να είμαι και εγώ μαζί σας. Κλείνοντας να πούμε ότι η πανδημία μας έδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει υγεία χωρίς την ψυχική υγεία και για αυτό δουλεύουμε όλοι, όπως και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, που έθεσε την ψυχική υγεία ως έναν από τους 4 πυλώνες της πολιτικής τους για την περίοδο 2020-27. Δουλεύουμε όλοι και στην χώρα μας για να ενισχύσουμε τις υπηρεσίες».
Β. ΠΟΛΥΖΟΥ: Και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Σας ευχαριστώ θερμά.
«Κι εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ».
