«Ο ανακριτής οφείλει να αντιμετωπίσει τις εκθέσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΓΧΚ) ως μη πλήρως αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία και να προχωρήσει σε περαιτέρω διερεύνηση και αποκάλυψη της αλήθειας!» Κόλαφος για το Γενικό Χημείο του Κράτους είναι η τεχνική έκθεση του χημικού μηχανικού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νικόλαου Κάρναβου, στοιχεία της οποίας αποκαλύπτει σήμερα το Documento, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Οι εκθέσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους δεν συνοδεύονται από πιστοποιητικά χημικών αναλύσεων, στερώντας βασικές πληροφορίες, όπως η μέθοδος ανάλυσης και η αβεβαιότητα των μετρήσεων».
Τον φετινό Ιανουάριο ο κ. Κάρναβος -του οποίου τη συμβολή ζήτησε ο Σύλλογος Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023- κατέθεσε την τεχνική του έκθεση, μαζί με μία συμπληρωματική δεύτερη- στον ειδικό εφέτη ανακριτή των Τεμπών, Σωτήρη Μπακαϊμη. Του ζήτησε, με βάση τα στοιχεία που κατέθεσε, να επαναληφθεί όσο πιο σύντομα η δειγματοληψία από τα χώματα που απομακρύνθηκαν από το πεδίο του συμβάντος και να αναλυθούν από εξειδικευμένη εταιρεία που θα ακολουθήσει τα σχετικά πρωτόκολλα, η οποία και να τα αποστείλει στο εξωτερικό σε εξειδικευμένο εργαστήριο για αναλύσεις υδρογονανθράκων. Στη δειγματοληψία ζήτησε να συμπεριληφθεί και ο χώρος του δυστυχήματος ανάμεσα στις γραμμές του τραίνου (γιατί από αυτό το σημείο μάλλον δεν έγινε απομάκρυνση χωμάτων κατά το μπάζωμα), καθώς και από παρακείμενο τοιχίο (το λεγόμενο καρότο), καθώς μπορεί να έχουν απορροφηθεί υδρογονάνθρακες. Μέχρι στιγμής, δεν έχει λάβει καμία απάντηση.
Ο κ. Κάρναβος είχε διατελέσει επικεφαλής διαχείρισης περιβάλλοντος του ομίλου των ΕΛ.ΠΕ. και επικεφαλής του εργαστηρίου ποιοτικού ελέγχου της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον έχει εκπαιδευθεί ως πυροσβέστης για κατασβέσεις πυρκαγιών σε πετρελαιοειδή, αποκομίζοντας μία πολύ καλή εικόνα για τις φωτιές των υδρογονανθράκων.
Γιατί όμως συμπληρωματικές δειγματοληψίες; Σκοπός είναι να τεκμηριωθεί περαιτέρω η παρουσία των υδρογονανθράκων στο πεδίο. Ο χημικός μηχανικός εκθέτει αναλυτικά τις μεθοδολογικές αδυναμίες στην προσέγγιση του Γενικού Χημείου του Κράτους καθώς, όπως αναφέρει, «εστιάζει κυρίως στα έλαια σιλικόνης, αγνοώντας άλλες σημαντικές ενώσεις που θα μπορούσαν να σχετίζονται με την πυρόσφαιρα, όπως οι υδρογονάνθρακες. Η παρουσία ξυλολίου σε δείγματα εδάφους είναι ένα αδιαμφισβήτητο στοιχείο που υποδηλώνει την ύπαρξη φορτίου υδρογονανθράκων. Οι μετρημένες τιμές ξυλολίου είναι πάνω από το όριο ρύπανσης εδάφους, ενισχύοντας την άποψη ότι η πυρόσφαιρα προκλήθηκε από υδρογονάνθρακες». Σημειώνει ακόμη: «Στην έκθεση εξέτασης δειγμάτων (του ΓΧΚ) επαναλαμβάνει ότι οι ουσίες που ταυτοποιήθηκαν “απαντώνται στη φύση”, χωρίς να δίνει κάποια ποσοτική σύγκριση”. Και τέλος: “Σε όλα τα αρχεία που παρουσιάζεται η συνολική εικόνα των αποτελεσμάτων με σχολιασμό, η αναφορά στους αρωματικούς υδρογονάνθρακες (τολουόλιο, ξυλόλιο) και τις εμφανιζόμενες χρήσεις, στη στήλη “Παρατηρήσεις”, η μόνη χρήση που δεν εμφανίζεται είναι αυτή που στην πραγματικότητα είναι η πλέον διαδεδομένη, δηλαδή η βελτίωση του αριθμού οκτανίων των βενζινών».
Το σενάριο της νοθείας καυσίμων
Όπως μάλιστα είπε στο Documento, ερωτηθείς σχετικά, «ένα σενάριο είναι το ενδεχόμενο νοθείας της βενζίνης» καθώς τα υπολείμματα υδρογονανθράκων που ανιχνεύθηκαν επί του πεδίου συνάδουν με την παρουσία κάποιου διαλύτη.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται άλλωστε στις παρατηρήσεις του πως: Σύμφωνα με τα έγγραφα του ΓΧΚ, οι ουσίες που ανιχνεύθηκαν, μεταξύ άλλων, στα δείγματα είναι:
- Αρωματικοί υδρογονάνθρακες (μέθυλοαιθυλο-βενζόλιο, πρόπυλο-βενζόλιο κ.α): εμπεριέχονται σε μίγματα υδρογονανθράκων που χρησιμοποιούνται ως διαλύτες
- Ξυλόλιο (όρθο-, μέτα- και πάρα-διμεθυλοβενζόλιο): οργανικός διαλύτης
- Άλλοι διαλύτες, όπως βενζαλδεΰδη, μεθυλοαιθυλοκετόνη, οξεϊκός βουτυλεστέρας κ.α.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του κ. Κάρναβου, η συγκέντρωση του ξυλολίου που δόθηκε από το ΓΧΚ είναι 0,35 mg/Kg (350 μg/Kg), ενώ οι επανεκτιμήσεις/υπολογισμοί που έγιναν δίνουν 3,3 mg/Kg. Αλλά με βάση υπολογισμούς και τη διόρθωση για την υγρασία, η συγκέντρωση του ξυλολίου που εντοπίζεται στις αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους πλησιάζει ακόμα περισσότερο στα χαρακτηριστικά του ρυπασμένου χώματος (ακόμα και μετά από 29 ημέρες και μετά την αλλοίωση του τοπίου). Η πραγματική συγκέντρωση εκτιμάται ότι είναι 8,25 mg/Kg (συντηρητική και προς τα κάτω), πάνω από το όριο (της ρύπανσης) των 5 mg/Kg» .
Γιατί δεν ευσταθεί η θεωρία πρόκλησης της πυρόσφαιρας (fireball) από τα έλαια σιλικόνης
Η θεωρία σύμφωνα με την οποία η πυρόσφαιρα (fireball) προέκυψε από τα έλαια σιλικόνης, βασίζεται στη υπόθεση ότι το βραχυκύκλωμα στο εσωτερικό του μετασχηματιστή της Επιβατικής προκάλεσε την έκλυση ενέργειας που απαιτείται για τη στιγμιαία ανύψωση της θερμοκρασίας του ελαίου του μετασχηματιστή της Επιβατικής (για να φτάσει η θερμοκρασία του στο σημείο ανάφλεξης), σε συνδυασμό με την έκλυση του συνόλου της ποσότητας του ελαίου με μορφή πίδακα από την τριγωνική οπή στην επάνω πίσω πλευρά του δοχείου του προς την ατμόσφαιρα και πρόκληση του fireball. Όμως «κανένας από τους 3 μετασχηματιστές δεν έχει ίχνη διόγκωσης λόγω υπερπίεσης στο εσωτερικό του (από εσωτερικό βραχυκύκλωμα και στιγμιαία εξάτμιση των ελαίων). Όλα τα ρήγματα έχουν προκληθεί από γωνιακή διάτμηση ή ευθεία πρόσκρουση ή ελκυσμό πέρα από το όριο θραύσης του μετάλλου».
Και συνεχίζει με τους παράγοντες αμφισβήτησης της θεωρίας της ανάφλεξης από έλαια σιλικόνης:
«Η θεωρία του βραχυκυκλώματος, διάσπασης του ελαίου και έκρηξης στους μετασχηματιστές αμφισβητείται έντονα. Συγκεκριμένα:
- Άμεση διακοπή ρεύματος (T=0): Η παροχή ρεύματος διακόπτεται άμεσα τη στιγμή της πρώτης πρόσκρουσης, γεγονός που δεν επιτρέπει τη δημιουργία παρατεταμένου βραχυκυκλώματος.
- Έλλειψη παραμόρφωσης από υπερπίεση: Τα δοχεία των μετασχηματιστών δεν παρουσιάζουν παραμορφώσεις που θα μπορούσαν να αποδοθούν σε έκρηξη, αλλά μόνο σε μηχανική σύγκρουση.
iii. Σχισμή από εμβολισμό: Η σχισμή μέσω της οποίας διαρρέει το λάδι φαίνεται να είναι αποτέλεσμα μηχανικού εμβολισμού και όχι έκρηξης. Υπάρχει εμφανές ίχνος από το στοιχείο που προκάλεσε τη ρωγμή.
- Μικρή ποσότητα διαρροής ελαίου: Η ποσότητα ελαίου που διαρρέει από την οπή σε 10 δευτερόλεπτα υπολογίζεται σε 110-195 κιλά, μια εξαιρετικά μικρή ποσότητα που δεν θα μπορούσε να προκαλέσει ένα τόσο μεγάλο fireball.
- Απουσία ιχνών έντονης φωτιάς: Δεν υπάρχουν ενδείξεις έκθεσης των μηχανών σε έντονη φωτιά, όπως καμένα καλώδια, εύκαμπτοι σωλήνες ή αλλοιώσεις στη βαφή.
- Χρονική καθυστέρηση του fireball: Το fireball εμφανίζεται μετά από 0.54 δευτερόλεπτα, κάτι που δεν συνάδει με μια άμεση έκρηξη.
«Συνολικά, τα στοιχεία υποστηρίζουν ότι τα περιστατικά στους μετασχηματιστές οφείλονται σε μηχανικές προσκρούσεις και όχι σε θερμικά ή ηλεκτρικά φαινόμενα. Η θεωρία της έκρηξης λόγω βραχυκυκλώματος και διάσπασης του ελαίου δεν φαίνεται να ευσταθεί με βάση τα δεδομένα που προκύπτουν”.
Οι τρείς θέσεις όπου βρισκόταν το φορτίο των υδρογονανθράκων
Ο κ. Κάρναβος βασίστηκε εκτενώς και στην τεχνική έκθεση του χημικού μηχανικού και εμπειρογνώμονα οικογενειών των θυμάτων, Αχιλλέα Μιχόπουλου, σύμφωνα με την οποία για τον προσδιορισμό της ποσότητας του καυσίμου που συμμετέχει στο φαινόμενο, οι κρίσιμες παράμετροι είναι η μέγιστη διάμετρος του fireball και ο συνολικός χρόνος ζωής του. Σύμφωνα με αυτήν, η πυρόσφαιρα που προέκυψε στο υπό διερεύνηση ατύχημα, φαίνεται ότι προήλθε, όχι από μια και μοναδική απελευθέρωση, αλλά από διαδοχικές απελευθερώσεις και ανατροφοδοτήσεις καύσιμης ύλης. Με αυτή τη μέθοδο η συνολική ποσότητα υδρογονανθράκων στο νέφος εκτιμάται σε 3.8 τόνους.
Η μέθοδος αυτή άλλωστε ερμηνεύει και την απροσδόκητα μεγάλη συνολική διάρκεια ζωής της πυρόσφαιρας, για τις ποσότητες που εμπλέκονται στη δημιουργία της, επειδή το αρχικό νέφος ανατροφοδοτείται και διογκώνεται σε χρονικές στιγμές που φυσιολογικά θα έπρεπε να είχε αρχίσει η συρρίκνωση του.
Με βάση άλλωστε την έκθεση Μιχόπουλου, η ποσότητα των υδρογονανθράκων, με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε, ήταν σε τρείς διακριτές θέσεις. Έτσι ερμηνεύεται το γεγονός ότι ο σχηματισμός του fireball προέκυψε από τρεις διακριτές προσκρούσεις.
Συγκεκριμένα: «Λαμβάνοντας υπόψη τις διαστάσεις των πλατφορμών, τις ταχύτητες των συρμών μετά την αρχική πρόσκρουση και τις χρονικές αποστάσεις μεταξύ των διαδοχικών προσκρούσεων, προκύπτει ότι το φορτίο ήταν κατανεμημένο σε 3 ομάδες των 4-6 κυβικών μέτρων, με άλλα λόγια 3 ομάδες των 4-6 δοχείων του 1 m3, που εικάζεται πως ήταν τοποθετημένες στα διάκενα που άφηναν οι λαμαρίνες ελεύθερα πάνω στις πλατφόρμες».
Πηγή: documentonews.gr
