Με το κήρυγμά του στις 14 Αυγούστου 2006, ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εξήγησε από την Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά για ποιο λόγο «η γιορτή της Παναγίας είναι εθνική».
Όλο το κήρυγμα του Μακαριστού:
Επειδή έχομε μόνοι μας και όλοι μας έχουμε τη συνείδησή ότι είμαστε αμαρτωλοί άνθρωποι και ότι όταν θα κλείσομε τα μάτια θα παρουσιαστούμε στο Βήμα του Αδέκαστου Κριτή και εκεί δεν έχομε τι να πούμε, τι απολογία να πούμε όταν ο Θεός μας ρωτήσει για αυτό, για αυτό, για αυτό, και το ένα και για το άλλο.
Τότε λέμε να έχομε τους Αγγέλους, να έχομε την Παναγία μας τουλάχιστον η οποία μας αγαπάει είναι η Μάνα μας.
Κοιτάξτε όταν ήμαστε παιδάκια, φοβόμαστε τον πατέρα, τη μάνα μας δεν τη φοβήθηκε κανένας. Και όταν θέλαμε κάποια χάρη από τον πατέρα μας, τρέχαμε στη μάνα μας και λέγαμε τι θέλουμε και αυτή ανελάμβανε να πείσει τον άντρα της και πατέρα μας για αυτό που θέλαμε και αυτό που δεν μπορούσαμε να το πετύχομε απ’ ευθείας. το πετυχαίναμε δια της τεθλασμένης.
Αυτά είναι τόσο ανθρώπινα πράγματα, για αυτό και μιλάνε τόσο πολύ στις καρδιές μας. Αυτή είναι η Παναγία μας. Εδώ όμως ιδιαίτερα, στην Ελλάδα θα έλεγα, η Παναγία μας έχει και μία άλλη διάσταση.
Η γιορτή Της δεν είναι μόνο θρησκευτική γιορτή είναι και εθνική γιορτή. Γιατί η ιστορία μας είναι γεμάτη από θρύλους και παραδόσεις, ότι η Παναγία μας είναι η Υπέρμαχος Στρατηγός του Γένους μας.
Σ’ Αυτήν επίστευαν οι αείμνηστοι Πατέρες μας και στο Χριστό βεβαίως και την επεκαλούντο με όλη τη θέρμη της πίστεως τους.
Θυμάμαι στα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη, γράφει ο Γέρος του Μωριά ότι: όταν είδε τον Δράμαλη να έρχεται και όταν είχε πει στα παλικάρια του και στο στρατό αυτόν τον αντάρτικο στρατό που καμιά φορά αποδεικνύετε κύριοι στρατηγοί ότι είναι αξιομαχότερος του τακτικού στρατού, ανάλογα με το έδαφος.
Και το έδαφος της Ελλάδος εκείνη την εποχή που είχε χαράδρες, που είχε βουνά, προσεφέρετο καλύτερα για ανταρτικό πόλεμο.
Αλλά όταν είδε την καταστροφή που έφερνε ο Δράμαλης, λέει ο Κολοκοτρώνης ότι έτρεξε αυτός Στρατηγός των Ελλήνων, σε ένα εκκλησάκι κάπου εκεί στην Γορτυνία, της Παναγίας εξωκλήσι και γονάτισε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας μας ύψωσε τα χέρια του και είπε: «Παναγία βοήθησε μας, επήρα στο λαιμό μου το ρωμαίικο».
Το είπε ένας Στρατηγός του διαμετρήματος ενός Κολοκοτρώνη, στον οποίο οφείλομε την Ελευθερία μας και την Ανεξαρτησία μας και σ’ αυτόν και σε όλους τους άλλους.
Επίστευαν λοιπόν ότι η Παναγία είναι η Υπέρμαχος του Γένους μας Στρατηγός. Και εδώ που βρισκόμαστε απόψε, που είναι η Παναγία Σουμελά, είναι απόδειξης αυτής της αλήθειας για άλλη μία φορά.
Γιατί αποδεικνύει ότι οι Έλληνες έχουμε μέσα μας αυτή την πίστη ακατάλυτη, αυτή τη πίστη η οποία δεν σείεται με τίποτα. Κανείς δεν μπορεί να τη βγάλει μέσα από την ψυχή μας, γιατί έχει γίνει ένα με την ύπαρξή μας. Και ανά την Ελλάδα και τον κόσμον Πόντιοι, όταν έχασαν τις Αλησμόνητες Πατρίδες τους και εκείνοι όπως και εμείς, ήρθαν εδώ και δεν ελησμόνησαν.
Μια που δεν μπορούσαν να πάνε εκεί φέρανε την Κυρά του Πόντου, τη φέρανε εδώ και της ανήγειραν αυτό το ωραίο σκήνωμα, το Μοναστήρι όπως λέγεται, που δεν μοιάζει βέβαια στο παλιό Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά αλλά έχει το όνομά του, έχει την εικόνα του που αποτελεί το μεγάλο θησαυρό αυτής εδώ της Μονής, αλλά κυρίως είναι το διδασκαλείο και το φροντιστήριο για τη νέα γενεά, για τα νέα μας παιδιά.
Σήμερα γιορτάζει ο Ελληνισμός και εδώ και στην Τήνο και στην Πάρο και στη Θράκη και στη Μακεδονία και στην Κρήτη και παντού και στην Πελοπόννησο.
Και επειδή επεκοινώνησα τηλεφωνικώς με πολλούς ιεράρχες, μου έλεγαν «το τι νεολαία έχει περάσει από τα προσκυνήματα και έχει γονατίσει μπροστά στην Εικόνα της Παναγίας. Πόσα παιδιά έχουνε κάνει το σταυρό τους μπροστά στην Εικόνα Της».
Αυτά τα παιδιά που πολλές φορές μας πικραίνουν, που πολλές φορές κάνουνε πράγματα του κεφαλιού τους. Αυτά τα παιδιά όμως που τα αγαπάμε τόσο πολύ γιατί είναι σάρκα μας, είναι οστά μας και κυρίως είναι το μέλλον αυτού του τόπου, αυτά τα παιδιά .
Δεν μιλώ για τους ηλικιωμένους που θα ήτανε φυσικό πράγμα, για αυτό και δεν το μνημονεύω καν αυτό. Όμως τα παιδιά μας είναι εδώ παρόντα και τα βλέπετε εδώ με τις στολές των Ποντίων και αλλού χωρίς στολές και παντού αγόρια και κορίτσια.
Μπορούν να κάνουν ότι θέλουν δεξιά κι αριστερά, έρχονται μέρες που θυμούνται αυτά που μάθανε από τη γιαγιά και απ’ τη μαμά στο σπίτι και για αυτό έρχονται να γονατίσουνε όπως έρχονται στον Επιτάφιο, έρχονται και στην Παναγιά μας.
Και μπροστά στην Παναγιά ο καθένας ταπεινώνεται και βγάζει από μέσα του ότι έχει και δεν έχει, που δεν μπορεί να το πει στο διπλανό του, που δεν μπορεί να το πει καμιά φορά ούτε καν στον εαυτό του.
Και το λέει στην Παναγία μας και αυτό είναι η λατρεία μας.
Αυτό είναι ο θησαυρός της πίστεως μας.
Αυτό είναι το κεφάλαιο της Σωτηρίας μας.
Αυτό που πρέπει να το κρατήσουμε ως κόρην οφθαλμού αδελφοί μου.
Αυτό για το οποίον αγωνιζόμαστε και πρέπει να αγωνιζόμαστε και κανένας δεν μπορεί να μας το ξεριζώσει. Και κανένας δεν μπορεί να μας πει ότι τάχα πρέπει να εκσυγχρονιστούμε με το να λησμονήσουμε τις παραδόσεις μας.
Αυτό είναι έγκλημα εναντίον αυτού του τόπου και εναντίον των ψυχών των ανθρώπων. Για αυτό απόψε είμαστε όλοι εδώ, για να γεμίσει από χαρά και ελπίδα η ψυχή μας.
Για να αισθανθούμε πλούσιοι. Για να μη νιώσουμε μοναξιά που τη νιώθουμε όλη την ώρα.
Έχει μοναξιά ο κόσμος σήμερα, οι νέοι ιδιαίτερα περνάνε πολύ δύσκολες ώρες μοναξιάς. Τίποτα αυτά όλα τα φώτα είναι χρήσιμα όσο είναι ανοιχτά, όταν σβήσουνε τα φώτα μένεις μόνος σου με τον εαυτό σου και τότε νιώθεις πράγματι, το πόσο μαρτύριο είναι αυτή η μοναξιά.
Και μέσα στη μοναξιά τους τα παιδιά μας, γίνονται εικονοκλάστες πολλές φορές.
Θέλουνε να τα γκρεμίσουνε όλα. Θέλουνε να τ’ απαρνηθούνε όλα.
Δεν τα πιστεύουνε αυτά που κάνουνε, για αυτό μη δίνετε μεγάλη σημασία και μην αφήνετε μέσα στις καρδιές σας να εγκαθίσταται η απογοήτευση. Τα παιδιά μας είναι καλά, είναι καλά παιδιά, είναι παιδιά που έχουνε ρίζες, είναι παιδιά που έχουνε DNA χριστιανικό και ελληνικό.
Αυτά τα παιδιά είναι εκείνα που θα υπερασπιστούνε αυτόν τον τόπο.
Αυτά είναι τα παιδιά που όταν θα γίνουνε οικογενειάρχες, θα φέρουν τα ίδια τα παιδιά τους θα τα φέρουνε στην εκκλησία.
Το πιστεύω ακράδαντα για αυτό και το διακηρύττω. Αρκεί εμείς να τους παραδώσουμε μια κοινωνία δίκαιη, μια κοινωνία ειρηνική, μια κοινωνία ηθική, μια κοινωνία που έχει αρχές και αξίες. Και να μην τις καταπατούμε, γιατί πολλάκις τις καταπατούμε και δίνουμε κακό παράδειγμα στα παιδιά μας.
Κάποτε στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια, ήμουνα έτοιμος να περάσω από τη μία άκρη του δρόμου στον απέναντι δρόμο και ήτανε το κόκκινο φως αναμμένο και είχε μια ταμπελίτσα από κάτω από το κόκκινο φως που έλεγε: «Μη περνάτε με το κόκκινο, γιατί δίνετε κακό παράδειγμα στα παιδιά».
Το είδα και προχθές που ήμουνα στην Φιλανδία, το ίδιο πράγμα. Ξέρετε τι είναι το παράδειγμα;
Ωραία να λες λόγια καλά, το παράδειγμα διδάσκει. Όταν περνάς με κόκκινο, πως θα πεις στον γιο σου «μη περνάς με κόκκινο θα σε κόψει το αυτοκίνητο».
Θα σου πει δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν κρατούσες, γιατί σε είδα προχθές πως πέρασες εσύ με κόκκινο.
Αγαπητοί μου ας τα αφήσουμε αυτά. Η Παναγία μας απόψε είναι τόσο γλυκιά Μάνα. Είναι τόσο στοργική. Είναι γεμάτη από αγάπη για όλους μας.
Κανένας δεν θα φύγει από εδώ απογοητευμένος απόψε. Αφήστε τον εαυτό σας να γονυπετήσει μπροστά στην Παναγία μας. Μη λυπηθείτε το γονάτισμα.
Θα δείτε πόσο θα ξελαφρώσετε. Θα δείτε η Μάνα μας θα μας πάρει την ταφόπλακα που έρχεται και πιέζει τα στήθη μας. Θα δείτε πόσο ανακουφισμένοι θα φύγουμε από αυτόν τον τόπο.
Θα έλεγα μπράβο στους Ποντίους που έκαμαν όλα αυτά και τα συνεχίζουνε. Εύγε τους! Όλοι πρέπει να τους μιμηθούμε, γιατί σ’ αυτό το σημείο μας δίνουνε καλό παράδειγμα.
Σας εύχομαι να έχετε πλούσια τη Χάρη και την Ευλογία του Θεού στη ζωή σας.
Χρόνια πολλά και αύριο με υγεία.
