Κάθε συζήτηση με τον Πάνο Ρήγα σε δημιουργεί την ίδια αίσθηση. Σου φτιάχνει την ίδια εικόνα. Ενός ανθρώπου με ευγένεια. Με σεβασμό στον συνομιλητή του. Θιασώτη του δόγματος ότι «μπορεί να διαφωνώ με όσα λες, αλλά θα δώσω και τη ζωή μου για να μπορείς να τα λες». Επίσης διαπιστώνεις ότι είναι ένας πολιτικός με καθαρό λόγο. Δίχως να βάζει στις σκέψεις του μακιγιάζ. Όπως ταιριάζει στον ρόλο του εκπαιδευτικού. Στα παιδιά πρέπει να λέμε την αλήθεια διότι μόνο τότε μπορούμε να ελπίζουμε σε καλύτερο μέλλον.
Αναζήτησα τον Πάνο Ρήγα με αφορμή την απόφαση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να αναστείλει την άσκηση «Καταιγίδα 2020». Για ένα χρόνο βρέθηκε στο ΥΕΘΑ ως αναπληρωτής του Πάνου Καμμένου αρχικά και του Ευάγγελου Αποστολάκη στη συνέχεια. Επίσης, συζητήσαμε για τις τηλεοπτικές κάμερες στα σχολεία που δημιουργούν συνθήκες Big Brother με πρωταγωνιστές εκπαιδευτικούς και μαθητές, ενώ σταθήκαμε στη Συμφωνία των Πρεσπών. Η Ελλάδα κινδύνεψε να διχαστεί, αλλά έπειτα από ένα χρόνο η συντριπτική πλειοψηφία εκείνων που πρώτοι αμφισβήτησαν τη διπλωματική πρωτοβουλία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο την αποδέχονται, αλλά την επικαλούνται κιόλας.
– Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ανέστειλε μία άσκηση, την «Καταιγίδα 2020» λόγω κορωνοϊού. Θεωρείτε προσχηματική την εξήγηση με δεδομένο ότι την ίδια μέρα άνοιγαν τα εμπορικά καταστήματα σε όλη τη χώρα;
«Η αιφνίδια ακύρωση της άσκησης “Καταιγίδα 2020”, μόλις μια μέρα πριν από την προγραμματισμένη έναρξη της στο πλαίσιο των μέτρων προφύλαξης απέναντι στη πανδημία, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τους χειρισμούς και τις σκοπιμότητες της κυβέρνησης. Το αεροναυτικό τμήμα της άσκησης θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με λήψη των προβλεπόμενων υγειονομικών μέτρων, καθώς πολεμικά πλοία και αεροπλάνα περιπολούν κανονικά. Διαρροές προηγούμενων ημερών, ως λόγο ακύρωσης της άσκησης “Καταιγίδα” επικαλούνταν ότι ήταν συμφωνημένο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης με την Τουρκία.
Η κυβέρνηση πρέπει να δώσει πλήρεις και σαφείς εξηγήσεις, ειδικά σε περίοδο πρωτοφανώς κλιμακούμενης Τουρκικής επιθετικότητας, ποιες εγγυήσεις εξασφαλίστηκαν – εάν εξασφαλίστηκαν και εφόσον ισχύουν οι διαρροές που δεν έχουν προς το παρόν διαψευσθεί – σε σχέση με τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο.
Η κυβέρνηση θα πρέπει να εξηγήσει ποια είναι η στρατηγική της σε σχέση με την Τουρκία και ποιες οι πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τον ελληνοτουρκικό διάλογο».
– Τέτοιες ενέργειες μπορούν να αυξήσουν την προκλητικότητα της Άγκυρας;
«Ο Τούρκος πρόεδρος έχει επιλέξει, όσον αφορά τη διαχείριση των ζητημάτων της Αν. Μεσογείου και του Αιγαίου, την τακτική των προκλήσεων και της παραβατικότητας, την οποία εντάσσει σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο μιας στρατηγικής αναθεώρησης της θέσης της Τουρκίας στη διεθνή σκηνή. Λειτουργεί με όρους και κανόνες που δε συνάδουν με τη σύγχρονη αντίληψη περί διεθνών σχέσεων. Επιχειρεί να επιβάλλει αυτό που ο ίδιος θεωρεί “εθνικό συμφέρον” για την Τουρκία, παραβαίνοντας τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και προσπαθώντας να αξιοποιήσει, στη βάση μιας καταδρομικής λογικής, στο μέγιστο τη γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας και τις οικονομικές σχέσεις που έχει με τις χώρες της Ευρώπης. Επιχειρεί επίσης να κάνει δικά του εργαλεία τα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών που την απαρτίζουν, όπως είναι τα ζητήματα της ενεργειακής ασφάλειας και το προσφυγικό, προκειμένου να εκβιάσει οφέλη.
Το μόνο που σίγουρα καταφέρνει όμως με αυτό τον τρόπο, είναι να διακινδυνεύει να θέσει τη χώρα του εκτός των λειτουργιών του διεθνούς συστήματος ασφάλειας και σταθερότητας.
» Η Ελλάδα οφείλει να διασφαλίζει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αξιοποιώντας το πολιτικό και το διπλωματικό της κεφάλαιο, υπό τη σκιά της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων μας Δυνάμεων.
» Ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει αξιοποιήσει την απόφαση του ευρωπαϊκού συμβουλίου για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας που λήφθηκαν την τελευταία φορά που τη χώρα μας εκπροσώπησε ο Αλέξης Τσίπρας. O κ. Μητσοτάκης οφείλει να καταλάβει πως οι διεθνείς σχέσεις της χώρας είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν είναι επικοινωνιακά παιχνίδια».
– Στην κρίση του Έβρου οι Ένοπλες Δυνάμεις διαχειρίστηκαν άριστα την κατάσταση. Ο βαθμός επιχειρησιακής ικανότητάς τους παραμένει στο ίδιο επίπεδο;
«Είχαμε πλήρη επίγνωση των δυσχερειών και των προβλημάτων κάτω από τις οποίες εκτελούν την υψηλή αποστολή τους οι γυναίκες και οι άνδρες των Ε.Δ, καθώς και του κοινωνικού έργο των Ενόπλων Δυνάμεων, βρισκόμενες δίπλα στον Έλληνα πολίτη με πλήθος δράσεων. Η ιστορική μνήμη αποτελεί συστατικό στοιχείο της ίδιας της Εθνικής Άμυνας. Φανταστείτε έναν Στρατό χωρίς αναφορές στην ιστορία του τόπου, του κράτους και του έθνους που υπερασπίζεται. Θα ήταν κενός περιεχομένου.
» Το ηθικό, το φρόνημα, αλλά και η ίδια η ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεων, ορίζονται -και σε μεγάλο βαθμό καθορίζονται- από την αίσθηση του καθήκοντος, από την αίσθηση της συνέχειας. Ο στρατιωτικός υπηρετεί τον λαό, την κοινωνία, τη δημοκρατία. Αυτό είναι το κράτος. Αυτό είναι το έθνος. Η κυβέρνηση όμως με επιλογές της που αφορούν το προσωπικό ενόπλων δυνάμεων δείχνει να μην αφουγκράζεται τις ευαισθησίες και τις αγωνίες του».
– Πόσο μπορεί να επηρεάσει την Ελλάδα η πρόσφατη συμφωνία της Τουρκίας με την Αλβανία και ποιος είναι ο στόχος του Ερντογάν;
«Η Τουρκία διαχρονικά προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση της στα Βαλκάνια οικονομικά και στρατιωτικά. Η συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ όλων των άλλων οδήγησε στο να υποστεί ρήγμα η επιδίωξη της Τουρκίας να ελέγξει οικονομικά και στρατιωτικά τη Βόρεια Μακεδονία. Η Ελλάδα μετά τη συμφωνία των Πρεσπών και σε συμφωνία με τη χώρα αυτή έχει αναλάβει τον έλεγχο και την ασφάλεια του εναέριου χώρου καθώς και την εκπαίδευση στρατιωτικών από τη χώρα αυτή.
» Η Ελλάδα πρέπει να ασκήσει ενεργή εξωτερική πολιτική επιμένοντας στις ευθύνες που έχουν όλα τα κράτη για τη διατήρηση της καλής γειτονίας. Αυτό οφείλει να το λάβει υπόψη της και η Αλβανία που αποσκοπεί να γίνει μέλος της Ε.Ε. Η Ν.Δ στα θέματα εξωτερικής πολιτικής δε δείχνει να διακατέχεται από την ανάλογη υπευθυνότητα. Η κυβέρνηση όταν αποδέχθηκε την ένταξη της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ και την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε δεν έθεσε ως προϋπόθεση τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική μειονότητα».
– Ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρωσε ακριβά τη Συμφωνία των Πρεσπών. Έπειτα από περίπου 15 μήνες, ποια είναι η αποτίμηση που κάνετε;
«Οι στιγμές είναι κρίσιμες όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις εξελίξεις στην περιοχή μας. O κ. Μητσοτάκης δίχασε τον ελληνικό λαό για μια Συμφωνία που τώρα θέλει να τιμήσει. Ήταν απέναντι σε μια συμφωνία η οποία είναι επωφελής για τη χώρα. Ήταν απέναντι σε μια θέση που το δικό του κόμμα δημιούργησε εδώ και 15 χρόνια. Βρέθηκε απέναντι ποτίζοντας την ελληνική κοινωνία με δηλητήριο. Μετέτρεψε τα εθνικά μας θέματα σε κεντρικό πεδίο αντιπαράθεσης προς άγραν ψήφων.
» Αν η κυβέρνηση της ΝΔ δεν αποσαφηνίσει ότι μπορεί να εγγυηθεί την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, τότε θα υπάρξει αποσταθεροποίηση όχι μονάχα στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, όπου ήδη υπάρχει αποσταθεροποίηση, αλλά και βόρεια της χώρας. Αυτό είναι μεγάλη εθνική ευθύνη. Με δεδομένη την κλιμάκωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, το τελευταίο πράγμα που θα θέλαμε να έχουμε σήμερα είναι αποσταθεροποίηση με τους βόρειους γείτονές μας.
Εμείς συνειδητά πορευτήκαμε μέσα από τις δυσκολίες και υπερασπιστήκαμε τα εθνικά συμφέροντα. Πρόκειται για μια συμφωνία που είναι πατριωτικά επωφελής. Εμείς δεν τηρήσαμε μια στάση που ξέραμε ότι ζημιώνει την πατρίδα μας, με μοναδικό στόχο να κερδίσουμε λίγες ψήφους».
– Πώς κρίνετε ως εκπαιδευτικός την προοπτική να μετατραπούν οι αίθουσες των σχολείων σε Big Brother;
«Το μάθημα στο σχολείο δεν είναι μια “διάλεξη” και δεν παράγεται από μια επιστημονική αυθεντία και ούτε μόνο από τον εκπαιδευτικό, αλλά γίνεται από όλη την τάξη.
Η εκπαιδευτική διαδικασία που συντελείται στο χώρο της σχολικής αίθουσας διαπνέεται από την σχέση εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και στους μαθητές, αλλά και των μαθητών μεταξύ τους δημιουργώντας έτσι συνθήκες που προωθούν τη γνώση, την κοινωνικοποίηση των μαθητών, τον αλληλοσεβασμό της προσωπικότητας των συμμετεχόντων, συμβάλλει στην εμπέδωση της ομαδικότητας.
» Στη σχολική αίθουσα γίνονται λάθη, η διδασκαλία βασίζεται στη διόρθωση των λαθών στο πλαίσιο της τάξης ως ομάδας, χωρίς αυτά να στιγματίζουν. Η δημόσια προβολή ακυρώνει το αυθόρμητο, τη φυσικότητα των αντιδράσεων, τη συμμετοχή.
» Οι άριστοι του υπουργείου παιδείας χρειάζονται επιμόρφωση στην παιδαγωγική ψυχολογία, γιατί γίνονται επικίνδυνοι αν επιμείνουν. Η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, την οποία πολλοί εκπαιδευτικοί έχουν επιλέξει στην περίοδο της πανδημίας για να υποστηρίξουν την εκπαιδευτική διαδικασία είναι διαφορετικό πράγμα και βεβαίως δεν μπορεί και αυτή να υποκαταστήσει την δυναμική μιας ζωντανής διδασκαλίας».
