Οι πιο θανατηφόρες πλημμύρες της Ισπανίας εδώ και δεκαετίες αποτελούν άλλη μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι η Ευρώπη είναι απροετοίμαστη για τις συνέπειες μιας υπερθέρμανσης της ατμόσφαιρας, δήλωσε την Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Αυτή είναι η δραματική πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής. Και πρέπει να προετοιμαστούμε για να το αντιμετωπίσουμε», είπε.
Ωστόσο, η ένταση της βροχόπτωσης που έπληξε περιοχές γύρω από την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας, τη Βαλένθια – σε ορισμένα σημεία, βροχή περίπου ενός έτους μέσα σε μια μέρα – εξέθεσε την έλλειψη ετοιμότητας της χώρας και οδήγησε την κεντρική σοσιαλιστική κυβέρνηση να καταγγείλει τις δεξιές περιφερειακές αρχές επειδή δεν διαβίβασαν έγκαιρα προειδοποιήσεις σε άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Η περιφερειακή κυβέρνηση της Βαλένθια, η οποία είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης στις πληγείσες περιοχές, παραδέχτηκε ότι είχε στείλει μήνυμα κειμένου προειδοποιώντας τους κατοίκους για την επικείμενη καταστροφή στις 8:12 μ.μ., οκτώ ώρες μετά την αναφορά των πρώτων πλημμυρών και 10 ώρες αφότου η Εθνική Κρατική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ισπανίας (AEMET) είχε εκδώσει προειδοποίηση όπου τόνιζε τον «ακραίο κίνδυνο» σε όλη την περιοχή της Βαλένθια.
Μέχρι τη στιγμή που οι αρχές της Βαλένθια ενήργησαν «η κατάσταση είχε ήδη κλιμακωθεί σημαντικά», δήλωσε ένας αξιωματούχος από το εθνικό υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης.
«Οι περιφερειακές κυβερνήσεις στην Ισπανία είναι αυτές που χειρίζονται τα συστήματα προειδοποίησης και έχουν την δικαιοδοσία να στέλνουν ειδοποιήσεις στα κινητά τηλέφωνα των πολιτών για να περιορίσουν την κινητικότητα όταν είναι απαραίτητο… Γιατί υπήρξε αυτή η σημαντική καθυστέρηση στην αποστολή μηνυμάτων προειδοποίησης σε κινητά τηλέφωνα μαζί με συμβουλές να μην μετακινηθούν; Δεν το ξέρουμε» δήλωσε αξιωματούχος που ζήτησε να παραμείνει σε ανωνυμία.
Το σύντομο μήνυμα της περιφερειακής κυβέρνησης, το οποίο προειδοποίησε για έντονες βροχοπτώσεις και συμβούλευε τους ντόπιους να παραμείνουν στα σπίτια τους, ήρθε πολύ αργά για πολλούς που βρέθηκαν παγιδευμένοι σε χαμηλά σπίτια, καταστήματα και δρόμους που κατακλύζονταν γρήγορα από τα νερά.
Μέχρι σήμερα, Πέμπτη, επιβεβαιώθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 95 ανθρώπων, δήλωσε ο κυβερνητικός αξιωματούχος. Ο υπουργός Εδαφικής Πολιτικής της Ισπανίας Άνχελ Βίκτορ Τόρες είπε ότι η κλίμακα των υλικών ζημιών είναι «ανυπολόγιστη», προτού προσθέσει: «Δεν μπορούμε ακόμη να δώσουμε επίσημα στοιχεία για τους αγνοούμενους, γεγονός που υπογραμμίζει το τεράστιο μέγεθος αυτής της τραγωδίας».
Οι εμπειρογνώμονες των πλημμυρών απέτυχαν παταγωδώς στο έργο τους.
«Μπορούμε να δούμε ότι κάτι πήγε στραβά επειδή τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν πεθάνει», δήλωσε η Χάνα Κλοκ, καθηγήτρια υδρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Reading.
«Ήταν ένα γιγάντιο τέρας μιας καταιγίδας… γνωρίζαμε εκ των προτέρων ότι επρόκειτο να σημειωθούν έντονες βροχοπτώσεις, αλλά αυτές οι προειδοποιήσεις δεν έφτασαν στους ανθρώπους στο έδαφος [έγκαιρα]», πρόσθεσε ο Κλοκ. Εξέφρασε επίσης τη λύπη της για την έλλειψη συγκεκριμένων οδηγιών για όσους διατρέχουν κίνδυνο για τη ζωή τους.
Τις τελευταίες εβδομάδες, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν πληγεί από φονικές και καταστροφικές πλημμύρες. Οι πλημμύρες στην Ελλάδα, το Βέλγιο και τη Γερμανία τα τελευταία χρόνια λειτούργησαν ως περαιτέρω προειδοποιήσεις για τον αυξανόμενο κίνδυνο ακραίων καιρικών φαινομένων.
Το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής στην καταιγίδα που έπληξε την Ισπανία αυτή την εβδομάδα δεν έχει ακόμη μετρηθεί. Ωστόσο, οι επιστήμονες είπαν την Τετάρτη ότι η θέρμανση ήταν βασικός παράγοντας. Η Μεσόγειος Θάλασσα έσπασε ρεκόρ θερμοκρασίας όλων των εποχών τον Αύγουστο. Αυτό, με τη σειρά του, θα είχε ως αποτέλεσμα να μεταφερθεί περισσότερο νερό στα σύννεφα.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία, αυτές οι εκρηκτικές βροχοπτώσεις εντάθηκαν από την κλιματική αλλαγή», είπε η Φριντερίκε Όττο, η οποία ηγείται μιας ομάδας ερευνητών που μελετούν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις ακραίες καιρικές συνθήκες στο Imperial College του Λονδίνου.
Κατακλίστηκαν με μηνύματα οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης
Το βράδυ της Τρίτης, η Μαρία Κρέσπο, μια δημόσια υπάλληλος με έδρα τη Μαδρίτη, κάλεσε την οικογένειά της στο Αλφάφαρ, μια πόλη έξω από τη Βαλένθια για να κάνει τον έλεγσοι. Είχαν λάβει ένα μήνυμα που τους προειδοποιούσε για κίνδυνο μόλις μια ώρα πριν αρχίσουν να πλημμυρίζουν το σπίτι τους.
Η Κρέσπο είπε ότι όταν μίλησε με την αδερφή και τον πεθερό της γύρω στις 21:30, τη διαβεβαίωσαν ότι δεν έβρεχε και όλα ήταν καλά. Αλλά μισή ώρα αργότερα τηλεφώνησαν ξανά πανικόβλητοι. Το νερό που ξεχείλιζε από τη κοίτη του ποταμού Τούρια είχε ξεχειλίσει ορμητικά και το νερό ήταν ήδη μέσα στο μονώροφο σπίτι τους ως τη μέση.
«Πριν τελειώσει η μπαταρία στα κινητά τους τηλέφωνα, γύρω στις 4 το πρωί, μου είπαν ότι περνούσαν τη νύχτα στην ταράτσα επειδή το ίδιο το σπίτι είχε πλημμυρίσει εντελώς», είπε η Κρέσπο. «Ήταν εκεί πάνω, εκτεθειμένοι στα στοιχεία της φύσης και στο κρύο, αλλά θα μπορούσε να ήταν χειρότερο».
Οι κάτοικοι που ζητούσαν βοήθεια ανακάλυψαν γρήγορα ότι ήταν μόνοι τους. Τα τηλεφωνικά δίκτυα κατέρρευσαν νωρίς το βράδυ και οι περιφερειακές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης κατακλύζονταν από κλήσεις που οδήγησαν την τηλεφωνική γραμμή 112 στην ουσιαστική κατάρρευση.
Η Σάντρα Γκόμεζ, Ισπανίδα σοσιαλίστρια ευρωβουλευτής από τη Βαλένθια, είπε ότι ο σύζυγός της, δάσκαλος, κλήθηκε στη δουλειά το απόγευμα της Τρίτης, επειδή οι τοπικές αρχές δεν είχαν εκδώσει προειδοποίηση και δεν ανέστειλαν τα μαθήματα σε εκείνη την περιοχή. Πριν φτάσει το μήνυμα έκτακτης ανάγκης στο τηλέφωνό της, ο σύζυγός της τηλεφώνησε για να πει ότι ήταν παγιδευμένος σε έναν πλημμυρισμένο αυτοκινητόδρομο, με το νερό να φτάνει στους γοφούς του.
«Ήταν πολύ τυχερός» που κατάφερε να φύγει πριν ανέβουν περισσότερο τα νερά, είπε.
Τα συνδικάτα ζήτησαν να γίνουν έρευνες σε εταιρείες που ζήτησαν από τους υπαλλήλους τους να πάνε στη δουλειά παρά τις προβλέψεις.
«Πολιτικές ευθύνες»
Στη Μαδρίτη, αριστεροί πολιτικοί στο ισπανικό κοινοβούλιο κατηγόρησαν τον Κάρλος Μαθόν, τον κεντροδεξιό πρόεδρο της περιοχής της Βαλένθια, ότι δεν είπε στους εργαζόμενους να μείνουν στα σπίτια τους γιατί ήθελε να ανοίξουν οι τοπικές επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση του Μαθόν επικρίθηκε με παρόμοιο τρόπο επειδή για να κάνει οικονομίες, κατήργησε τη Μονάδα Έκτακτης Ανάγκης της Βαλένθια, μια δύναμη ταχείας αντίδρασης που είχε ως αντικείμενο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.
Οι ισπανικές εφημερίδες ανέφεραν ότι το συντονιστικό κέντρο έκτακτης ανάγκης της Βαλένθια συνήλθε μόλις γύρω στις 5 μ.μ. Τρίτη.
«Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες πίσω από αυτή την τραγωδία», δήλωσε ο βουλευτής της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας Γκάμπριελ Ρουφιάν. «Η καταιγίδα μπορεί να ήταν αναπόφευκτη, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που πέθαναν επειδή αναγκάστηκαν να πάνε στη δουλειά τους και άλλοι που χάθηκαν, επειδή όπως φαίνεται δεν υπήρχαν καλά εξοπλισμένες μονάδες για να τους διασώσουν».
Οι ειδικοί ανέφεραν επίσης την ανεξέλεγκτη αστική ανάπτυξη της περιοχής της Βαλένθια – μιας από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές της Ισπανίας – ως βασικό παράγοντα της τραγωδίας. Οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι λειτουργούσαν ως δίαυλοι για το νερό της βροχής που κατέκλυσαν γρήγορα τις κοινότητες που χτίστηκαν δίπλα σε χαράδρες ή στις λεκάνες απορροής ποταμών.
«Η κλιματική αλλαγή είναι καθοριστική για το μέγεθος αυτής της φυσικής καταστροφής», δήλωσε ο γεωλόγος Χοάν Εσκουέρ στο ισπανικό ραδιόφωνο. «Αλλά οι συνέπειές του δεν θα ήταν τόσο μεγάλες αν δεν είχαμε δημιουργήσει υποδομές και δεν είχαμε επιτρέψει στους ανθρώπους να εγκατασταθούν σε μέρη υψηλού κινδύνου».
Η είδηση του δραματικού απολογισμού των νεκρών ήρθε λίγο πριν η φον ντερ Λάιεν παρουσιάσει μια έκθεση σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της ικανότητας της ΕΕ να αντιμετωπίζει κάθε είδους κρίσεις, από πολέμους έως ακραίες καιρικές συνθήκες.
«Η ετοιμότητα πρέπει να γίνει μέρος της λογικής όλων των ενεργειών μας», δήλωσε, αφού ξεκίνησε την ομιλία της με την υπόσχεσή της να βοηθήσει την Ισπανία στις πλημμύρες.
Η φον ντερ Λάιεν ζήτησε από την Επιτροπή να συντάξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την καλύτερη προστασία των Ευρωπαίων από τα ακραία κλίματα.
Αυτό θα έρθει πολύ αργά για τους κατοίκους των κατεστραμμένων περιοχών της Ισπανίας.
Το απόγευμα της Τετάρτης, η καταιγίδα στράφηκε νότια και η ΑΕΜΕΤ εξέδωσε κόκκινη προειδοποίηση για την περιοχή του Κάντιθ.
«Δεν μπορούμε να μειώσουμε την επαγρύπνηση», είπε ο εκπρόσωπος της AEMET, Ρούμπεν ντελ Κάμπο. «Η κατάσταση στην επαρχία Κάντιθ είναι εξαιρετικά επείγουσα».
Πηγή: Politico
