Μπορεί το Hollywood να ήρθε στην Ελλάδα με μεγαλοπρέπεια, ωστόσο με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη η αναπτυξιακή πορεία του ελληνικού κινηματογράφου κινδυνεύει να ανακοπεί.
Υπενθυμίζεται ότι ο Κρίστοφερ Νόλαν επέλεξε την Πύλο για να αποτυπώσει το ομηρικό έπος στη νέα του ταινία «Η Οδύσσεια», με κορυφαία ονόματα όπως αυτά του Ματ Ντέιμον και του Τομ Χόλαντ.
Σύμφωνα με το διεθνές περιοδικό Variety, οι καθυστερημένες πληρωμές του ελληνικού κράτους προς διεθνείς παραγωγές ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια ευρώ, αφορώντας δεκάδες έργα. Η κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο που οι ξένοι παραγωγοί αρχίζουν να αμφιβάλλουν για την αξιοπιστία της χώρας. «Υπάρχουν πελάτες με δάνεια. Οι τράπεζες περιμένουν τα χρήματά τους», εξηγεί ο Κώστας Κεφαλάς, επικεφαλής παραγωγής στη Faliro House που ανέλαβε την ελληνική παραγωγή της «Οδύσσειας». «Οι ξένοι παραγωγοί αρχίζουν να είναι επιφυλακτικοί. Γίνονται πολλές ερωτήσεις».
Το ελληνικό πρόγραμμα κινήτρων, που διαχειρίζεται ο ΕΚΚΟΜΕΔ (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας), προβλέπει επιστροφή 40% των επιλέξιμων δαπανών για κινηματογραφικές παραγωγές στην Ελλάδα. Το μέγιστο ποσό ανά έργο φτάνει τα 8 εκατομμύρια ευρώ. Στη θεωρία, το σύστημα είναι ελκυστικό. Στην πράξη, έχει μετατραπεί σε εφιάλτη. Ένα χρόνο μετά την εξαγγελία για ριζική αναδιάρθρωση του οπτικοακουστικού τομέα, η κατάσταση παραμένει χαοτική, εκθέτοντας διεθνώς τη χώρα.
Ο Γιώργος Καρναβάς από την εταιρεία Heretic, που συμμετείχε στην παραγωγή της ταινίας «The Birthday Party» με τον Γουίλεμ Νταφόε, εκφράζει την κοινή αγωνία: «Ξέραμε ότι θα ήταν περίπλοκο, αλλά η κατάσταση χειροτερεύει». Η ανησυχία του είναι βάσιμη: «Αυτό που χτίζεται δύσκολα, χάνεται εύκολα. Πληρώνουμε το τίμημα μιας κακοδιαχείρισης από τη διοίκηση και τα υπουργεία».
Πικρή αλήθεια κρύβεται πίσω και από την παραγωγή «Maria» του Πάμπλο Λαραΐν, με την Αντζελίνα Τζολί να υποδύεται τη Μαρία Κάλλας. Αυτή την εβδομάδα, οι παραγωγοί της ταινίας απέστειλαν σκληρή επιστολή στο υπουργείο Οικονομικών και τον ΕΚΚΟΜΕΔ, ζητώντας εξηγήσεις για εκκρεμείς πληρωμές 350.000 ευρώ από το φθινόπωρο του 2023. Από τις τέσσερις χώρες που φιλοξένησαν την παραγωγή, μόνο η Ελλάδα δεν έχει εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της.
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΚΚΟΜΕΔ, Λεωνίδας Χριστόπουλος, μιλώντας κατά το Φεστιβάλ των Καννών, παραδέχεται τα προβλήματα. Τα ποσά που καταβλήθηκαν το τελευταίο έτος ήταν «λιγότερα από τα αναμενόμενα», αλλά υπόσχεται ότι οι πληρωμές θα επαναληφθούν στις αρχές Ιουνίου και «το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών θα εξοφληθεί έως το τέλος του έτους». Χαρακτηρίζει τις δυσκολίες ως «μεταβατική φάση», υποστηρίζοντας ότι το νέο σύστημα θα εξασφαλίσει «σταθερότητα χρηματοδότησης για την επόμενη πενταετία».
Η κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη το μέγεθος της κρίσης, προχώρησε σε δραστικά μέτρα. Τον Μάιο του 2024 πάγωσε προσωρινά το πρόγραμμα κινήτρων έως την 1η Οκτωβρίου, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον όγκο των εκκρεμών αιτήσεων και πληρωμών.
Όταν ούτε αυτή η προθεσμία τηρήθηκε, ψηφίστηκε νέο μέτρο που επιτρέπει στους παραγωγούς να διεκδικήσουν αναδρομικά έξοδα από τα τέλη του 2024. Αυτή η κίνηση έσωσε την «Οδύσσεια» και την ταινία «Sacrifice» του Ρομέν Γαβρά με τους Κρις Έβανς, Άνια Τέιλορ-Τζόι και Σάλμα Χάγιεκ.
Παρά τα προβλήματα, το rebate 40% έχει αποδειχθεί ελκυστικό από την έναρξή του το 2018. Έχει προσελκύσει διεθνείς παραγωγές υψηλού προφίλ, όπως την «Οδύσσεια» του Νόλαν, τη σειρά της Amazon «House of David» και το δράμα «The Return» του Ουμπέρτο Παζολίνι με τους Ζιλιέτ Μπινός και Ρέιφ Φάινς. «Όταν φταίει η διοίκηση, πρέπει να στηρίξουμε όσο γίνεται περισσότερο εκείνους που μας εμπιστεύθηκαν», δηλώνει ο Χριστόπουλος. Από την πλευρά του, ο Κώστας Κεφαλάς τονίζει: «Θα πρέπει να επιλυθούν τα προβλήματα γιατί ο κόσμος θέλει να γυρίζει ταινίες στην Ελλάδα».
Τι απαντάει ο ΕΚΚΟΜΕΔ
Σε συνέχεια δημοσιευμάτων που αφορούν την υλοποίηση του προγράμματος Cash Rebate του ν. 4487/2017, το οποίο έκλεισε στις 10/5/2024 για νέες αιτήσεις και προς αποκατάσταση της αλήθειας και της θεσμικής τάξης, διευκρινίζονται τα εξής:
α) Ως προς το θέμα των αποπληρωμών: με βάση τα επίσημα στοιχεία, τα οποία διαβιβάστηκαν στον ανταποκριτή του Variety, μετά από γραπτό αίτημα του, αλλά δυστυχώς δεν δημοσιεύτηκαν, αναφέρουμε τα εξής:
Από τα 472 επενδυτικά σχέδια που έκαναν αίτηση στο καθεστώς του ν. 4487/2017, το 84%, ήτοι 395 επενδυτικά σχέδια, έχουν ήδη αποπληρωθεί ή λάβει απόφαση υπαγωγής, δηλαδή απόφαση κρατικής νομικής δέσμευσης αποπληρωμής στο πρόγραμμα και πιο συγκεκριμένα:
222 επενδυτικά σχέδια έχουν ήδη αποπληρωθεί με συνολική δημόσια χρηματοδότηση που φτάνει στο ύψος των 148.395.959,69 €.
173 επενδυτικά σχέδια έχουν λάβει απόφαση ένταξης / νομικής δέσμευσης αποπληρωμής, με ποσό που ξεπερνάει τα 180 εκατ. ευρώ. Το ακριβές ποσό αποπληρωμής εξαρτάται από τις εκθέσεις ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων. Τα ποσά αυτά εφόσον ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες διοικητικές διαδικασίες θα ξεκινήσουν να αποπληρώνονται. Αξίζει να σημειωθεί ως προς την αποκατάσταση της αλήθειας, πως στις 10/5/2024, οι εκκρεμείς αιτήσεις που δεν είχαν αξιολογηθεί από το ΕΚΚΟΜΕΔ ανέρχονταν στις 210 και μέσα σε ένα έτος έχουν πέσει στις 77, δηλαδή έχει αξιολογηθεί, το 64% των εκκρεμών αιτήσεων των ετών 2022, 2023 και 2024 και μάλιστα εν μέσω συγχώνευσης των δύο φορέων. Από τις 133 ολοκληρωμένες αξιολογήσεις και εντάξεις, οι 77 (ήτοι το 59%) έχουν γίνει από τον Νοέμβριο του 2024 και μετά, γεγονός που αποτυπώνει τον επιταχυνόμενο ρυθμό υλοποίησης των υποχρεώσεων του ΕΚΚΟΜΕΔ προς την κινηματογραφική και οπτικοακουστική κοινότητα.
77 επενδυτικά σχέδια, ήτοι το υπόλοιπο 16% των αιτήσεων, το οποίο αφορά σε αιτήσεις που κατατέθηκαν εντός του 2024, βρίσκονται στο τελικό στάδιο αξιολόγησης, με τις εγκρίσεις να αναμένονται εντός των επόμενων μηνών.
β) Σχετικά με το επενδυτικό σχέδιο «Maria»: η αίτηση υπαγωγής του έργου, με δικαιούχο την ελληνική εταιρεία παραγωγής Heretic, κατατέθηκε στις 09/12/2023 και εγκρίθηκε στις 07/10/2024. Ως ημερομηνία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου η εταιρεία είχε δηλώσει την 15/10/2026, ωστόσο το αίτημα ελέγχου για αποπληρωμή προς το ΕΚΚΟΜΕΔ υπεβλήθη δύο χρόνια πριν, ήτοι στις 07/12/2024.
Υπενθυμίζεται, ότι σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του πρόσφατου νόμου 5105/2024, όπως τροποποιήθηκε έπειτα από διαβούλευση με τους θεσμικούς φορείς του χώρου: «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 1.1.2022 έως και 10.5.2024, οι αιτήσεις καταβολής ενίσχυσης δύνανται να υποβάλλονται και νωρίτερα της ημερομηνίας λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής. Τα ποσά ενίσχυσης καταβάλλονται εφόσον υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι από την Χορηγούσα Αρχή.»
Η συγκεκριμένη διάταξη ήταν γνωστή σε όλους τους εμπλεκόμενους και, κατά τεκμήριο, και στην ελληνική εταιρεία παραγωγής, η οποία όφειλε να ενημερώσει καταλλήλως τους αλλοδαπούς συμπαραγωγούς.
Παρότι λοιπόν, η εταιρεία παραγωγής υπέβαλε το αίτημα ολοκλήρωσης σχεδόν δύο (2) χρόνια νωρίτερα από το αναμενόμενο, το ΕΚΚΟΜΕΔ ενήργησε όσο το δυνατόν γρηγορότερα και η διαπιστωτική πράξη ολοκλήρωσης εκδόθηκε στις 02/05/2025, μετά την υποβολή των απαιτούμενων συμπληρωματικών δικαιολογητικών και τη διενέργεια όλων των προβλεπόμενων ελέγχων. Η καταβολή της ενίσχυσης θα πραγματοποιηθεί αμέσως μόλις ολοκληρωθούν οι τυπικές διαδικασίες μεταφοράς πόρων προς το ΕΚΚΟΜΕΔ.
γ) Σχετικά με την παραγωγή «The Odyssey»: η αίτηση ένταξης του επενδυτικού σχεδίου “Odyssey” κατατέθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου 2025, στο νέο πρόγραμμα Cash Rebate Greece του ν. 5105/2024 και δεν σχετίζεται με τα επενδυτικά σχέδια του προηγούμενου καθεστώτος (ν. 4487/2017). Το επενδυτικό σχέδιο, το οποίο ακόμα δεν έχει καν ολοκληρωθεί, βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης από τις Επιτροπές του ΕΚΚΟΜΕΔ.
Συνεπώς, οποιαδήποτε αναφορά σε καθυστερήσεις στην εκταμίευση της ενίσχυσης είναι εντελώς αβάσιμη και συκοφαντική για το νέο πρόγραμμα, καθώς δεν έχει καν ωριμάσει το σχετικό δικαίωμα αιτήματος ελέγχου ή καταβολής της ενίσχυσης.
Συμπερασματικά:
Εν μέσω γενικότερης κρίσης που παρατηρείται σε πολλές χώρες στα συστήματα δημόσιας χρηματοδότησης της κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής παραγωγής καθώς και εντός μια γενικότερης ανασφάλειας λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων, η Ελληνική Πολιτεία στηρίζει σταθερά την κινηματογραφική και οπτικοακουστική παραγωγή.
Από τις αρχές του 2024, έχει εγγράψει για την κινηματογραφική και οπτικοακουστική παραγωγή κονδύλια συνολικού ύψους 210 εκατομμυρίων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων καθώς και επιπρόσθετων 100 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για τα έτη 2022-2023-2024 και 2025. Το σύνολο των δημοσίων πόρων για το Cash Rebate φτάνει τα 310 εκατομμύρια ευρώ.
Επιπλέον, των πόρων αυτών το ΕΚΚΟΜΕΔ αύξησε τον τακτικό προϋπολογισμό του 2025 κατά 160% σε σχέση με τους ενοποιημένους προϋπολογισμούς του πρώην ΕΚΚ και ΕΚΟΜΕ για το 2024, λόγω του μόνιμου πόρου του 50% των τελών συνδρομητικής τηλεόρασης που θεσμοθετήθηκε με τον ν. 5105/2024.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι προεγκρίσεις των επιλεκτικών προγραμμάτων ανάπτυξης και παραγωγής για το 2025 να φτάνουν για πρώτη φορά τα 6,5 με 7 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να ζητείται έκτακτη χρηματοδότηση από το Υπουργείο Οικονομικών, όπως ήταν ο κανόνας τα προηγούμενα χρόνια.
Τέλος, η αύξηση του τακτικού προϋπολογισμού από τον μόνιμο πόρο επέτρεψε την υλοποίηση του Προγράμματος Εξωστρέφειας 2025 (προώθηση, διανομή, υποστήριξη φεστιβάλ, εκπαιδευτικές δράσεις κ.α.), το οποίο επίσης θεσμοθετήθηκε με τον ν. 5105/2024 και το οποίο φτάνει στα 1,7 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς, το σύνολο των προγραμμάτων που στηρίζουν τον εγχώριο κινηματογραφικό και οπτικοακουστικό τομέα από τον τακτικό προϋπολογισμό προσεγγίζει τα 8,2 με 8,7 εκατομμύρια ευρώ. Στόχος του ΕΚΚΟΜΕΔ είναι η αύξηση των ποσών αυτών τα επόμενα χρόνια.
Το ΕΚΚΟΜΕΔ, αναγνωρίζοντας την δουλειά που απαιτείται για να διορθωθούν οι καθυστερήσεις που ακόμα υπάρχουν στη διάθεση των πόρων, εργάζεται με συνέπεια, ταχύτητα και θεσμική ευθύνη, για να διασφαλίσει την αξιοπιστία του ελληνικού επενδυτικού πλαισίου διεθνώς ως προς τις διαδικασίες καταβολής των ενισχύσεων. Στο πλαίσιο αυτό η συνεργασία και διαβούλευση με τις υγιείς δυνάμεις του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού τομέα αποτελεί βασικό πυλώνα των προσπαθειών του φορέα.
Για τον λόγο αυτό, με απόφαση της Εταιρείας και για λόγους πλήρους διαφάνειας και αντικειμενικής ενημέρωσης, εντός των επόμενων εβδομάδων θα ξεκινήσει:
η δημοσιοποίηση στοιχείων που αφορούν στα συγκεντρωτικά ποσά δημόσιας δαπάνης που έχουν εκταμιευτεί ή εγκριθεί ανά δικαιούχο παραγωγό και ανά κατηγορία οπτικοακουστικών έργων, προκειμένου για την ορθή ενημέρωση της κοινής γνώμης ως προς τη χρήση των δημοσίων πόρων του προγράμματος Cash Rebate του ν. 4487/2017. Τα ποσά θα δημοσιοποιηθούν βάσει των αποφάσεων καταβολής της ενίσχυσης και αποφάσεων υπαγωγής που δημοσιεύονται στη Διαύγεια. Η ενέργεια αυτή έρχεται ως συνέχεια της δημοσιοποίησης των στοιχείων που αφορούν στην υλοποίηση του προγράμματος Cash Rebate του ν. 5105/2024, η οποία για πρώτη φορά εμπέδωσε στοιχεία διαφάνειας.
διαβούλευση για τη βελτίωση των επιλεκτικών και επενδυτικών προγραμμάτων του ΕΚΚΟΜΕΔ για τα έτη 2026-2030 καθώς και για την αύξηση των πόρων του φορέα για τον κινηματογράφο και την οπτικοακουστική παραγωγή, με αφορμή και την υπογραφή του Συμφώνου Στρατηγικής Συνεργασίας με το Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου το οποίο θα κληθεί να παρέχει τεχνογνωσία και καλές πρακτικές για τον πλήρη εξορθολογισμό του Ελληνικού συστήματος.
Όσες και όσοι σπεύδουν να εργαλειοποιήσουν μεμονωμένες περιπτώσεις ή να διαστρεβλώσουν τα στοιχεία, δεν πλήττουν το ΕΚΚΟΜΕΔ – πλήττουν τελικά την ίδια την εικόνα της χώρας στον διεθνή ανταγωνισμό μακροπρόθεσμα. Η δημόσια συζήτηση οφείλει να βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα τα οποία δημοσιοποιούνται, ειδικά εφόσον παρέχονται από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές καλή τη θέληση στα έντυπα και όχι σε αποσπασματικές ή εσφαλμένες εντυπώσεις.
Η Ελλάδα σήμερα δεν είναι ουραγός αλλά πρωταγωνιστής στη διεθνή οπτικοακουστική σκηνή, όπως δείχνουν και οι διεθνείς συνεργασίες που και αυτό είναι αποτέλεσμα πολιτικής βούλησης, σοβαρής δουλειάς και συστηματικών μεταρρυθμίσεων».
Πηγή: newsbreak.gr
