Το Δεσποτικό είναι περισσότερο γνωστό για τα αρχαιολογικά του ευρήματα και το μεγάλο αρχαϊκό ιερό του Απόλλωνα που ανακαλύφθηκε πριν 50 χρόνια. Ωστόσο, οι επιστήμονες της συγκεκριμένης ομάδας θέλησαν να μελετήσουν εις βάθος και την πανίδα του νησιού, η οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη.
Δύο νέα είδη ερπετών καταγράφηκαν για πρώτη φορά στο ακατοίκητο νησί του Δεσποτικού στις Κυκλάδες σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 3 Απριλίου στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Herpetozoa.
Η Διεθνή ομάδα επιστημόνων πραγματοποίησε την έρευνα με στόχο τη χαρτογράφηση της ερπετοπανίδας του νησιού.
Οι παλαιότερες σχετικές αναφορές χρονολογούνται στην δεκαετία του 1970 και περιλάμβαναν μόλις πέντε είδη ερπετών. Η πρόσφατη έρευνα επαναφέρει το μικρό νησί του Αιγαίου στο επιστημονικό προσκήνιο, αναδεικνύοντας τη σημασία του ως σημείο βιολογικού ενδιαφέροντος.
Η ομάδα των ερευνητών (αποτελούμενη από τους Jennifer Rose Poole, Joshua Smith, Thomas Hesselberg και Παναγιώτη Παφίλη) πραγματοποίησε ενδελεχή έρευνα, ερευνώντας επιφανειακά στρώματα του εδάφους και σε συνεργασία με τους αρχαιολόγους που δραστηριοποιούνται στο νησί. Η μεθοδική τους προσέγγιση απέδωσε καρπούς, καθώς καταγράφηκαν δύο νέα είδη που δεν είχαν καταγραφεί ποτέ ξανά στο Δεσποτικό.
Τα δύο νέα είδη που καταγράφηκαν στο Δεσποτικό
Το πρώτο ήταν το ερημόφιδο(Eryx jaculus), γνωστός και ως «βόας της άμμου», ένα είδος μη δηλητηριώδους φιδιού , το οποίο εντοπίστηκε κουλουριασμένο κάτω από έναν λευκό βράχο. Αν και είχε αναφερθεί ανεπίσημα από αρχαιολόγους που το είχαν δει σε ανασκαφές το 2019, δεν είχε επιβεβαιωθεί επιστημονικά η παρουσία του στο νησί μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι ερπετά στην Ελλάδα χρησιμοποιούν συχνά τους αρχαιολογικούς χώρους ως σημεία για να περάσουν την περίοδο της χειμερίας νάρκης, γεγονός που εξηγεί την αυξημένη πιθανότητα εντοπισμού τους σε τέτοιους χώρους κατά την άνοιξη.
Eryx jaculus / Photo: T. Wilkie 2024 via Poole, Smith, Hesselberg and Pafilis (2025)
Το δεύτερο νέο καταγεγραμμένο είδος ήταν η Τρανόσαυρα των κυκλάδων (Lacerta citrovittata), γνωστή και ως «σαύρα της Τήνου». Δύο ενήλικες σαύρες παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της αποστολής, άλλα και εντός του αρχαιολογικού χώρου. Η ανακάλυψη τους ενισχύει τη γνώση για την ποικιλότητα των σαυρών στο Αιγαίο, προσθέτοντας ένα ακόμη λιθαράκι στην καταγραφή της βιοποικιλότητας ερπετών στις Κυκλάδες.
Εκτός από τα νέα είδη, η έρευνα τεκμηρίωσε και την παρουσία άλλων γνωστών ειδών ερπετών, όπωςτ την σαύρα γκέκο (Mediodactylus kotschyi), σκινκίδες και διάφορα άλλα φίδια και σαύρες. Αξιοσημείωτο είναι ότι η μεγαλύτερη ποικιλία ειδών εντοπίστηκε εντός του αρχαιολογικού χώρου, γεγονός που υποδηλώνει τον ενδεχόμενο ρόλο αυτών των περιοχών ως μικροκαταφυγίων για την άγρια ζωή. Κατά την έρευνα δεν καταγράφηκαν αμφίβια είδη.
«Η έρευνα αυτή ενισχύει την κατανόησή μας για τη βιοποικιλότητα των ερπετών στο Αιγαίο αρχιπέλαγος», δήλωσαν οι συγγραφείς της μελέτης, υπογραμμίζοντας τη σημασία των ευρημάτων για την τεκμηρίωση της ,συχνά παραγκωνισμένης ,άγριας ζωής των ελληνικών νησιών.
Η ανακάλυψη νέων ειδών στην περιοχή του Δεσποτικού υπογραμμίζει τη βιολογική της αξία και την ανάγκη για περαιτέρω μελέτες και μέτρα προστασίας της οικολογικής ισορροπίας των μικρών νησιών της Ελλάδας.
Πηγή: real.gr
