Περίπου μια εβδομάδα αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του ως πρόεδρος, ο αμερικανικός στρατός έδωσε εντολή σε τρεις εμπορευματικές αεροπορικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται από την αεροπορική βάση Ντόβερ στο Ντέλαγουερ και μια αμερικανική βάση στο Κατάρ: Σταμάτησε 11 πτήσεις που ήταν φορτωμένες με βλήματα πυροβολικού και άλλα όπλα και είχαν προορισμό την Ουκρανία.
Μέσα σε λίγες ώρες, φρενήρεις ερωτήσεις έφτασαν στην Ουάσινγκτον από Ουκρανούς στο Κίεβο και από αξιωματούχους στην Πολωνία, όπου συντονίζονταν οι αποστολές. Ποιος διέταξε τη Διοίκηση Μεταφορών των ΗΠΑ, γνωστή ως TRANSCOM, να σταματήσει τις πτήσεις; Επρόκειτο για μόνιμη παύση όλων των ενισχύσεων; Ή μόνο για κάποιες;
Κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας – στον Λευκό Οίκο, το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ – δεν μπορούσαν να δώσουν απαντήσεις. Μέσα σε μία εβδομάδα, οι πτήσεις επανήλθαν στον αέρα.
Η προφορική εντολή προερχόταν από το γραφείο του Πιτ Χέγκσεθ, του υπουργού Άμυνας, σύμφωνα με τα αρχεία της TRANSCOM που εξέτασε το Reuters. Εκπρόσωπος της TRANSCOM δήλωσε ότι η διοίκηση έλαβε τη διαταγή μέσω του κοινού επιτελείου του Πενταγώνου.
Οι ακυρώσεις ήρθαν αφού ο Τραμπ ολοκλήρωσε στις 30 Ιανουαρίου μια συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο για την Ουκρανία, στην οποία συμμετείχαν ο Χέγκσεθ και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας, σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, τέθηκε η ιδέα της διακοπής της βοήθειας προς την Ουκρανία, δήλωσαν δύο άτομα με γνώση της συνάντησης, αλλά ο πρόεδρος δεν έδωσε καμία εντολή για τη διακοπή της βοήθειας προς την Ουκρανία.
Ο πρόεδρος δεν γνώριζε για την εντολή του Χέγκσεθ, όπως και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας στη συνάντηση, σύμφωνα με δύο πηγές που είχαν ενημέρωση για τις ιδιωτικές συζητήσεις στον Λευκό Οίκο και μια άλλη με άμεση γνώση του θέματος.
Κληθείς να σχολιάσει το δημοσίευμα αυτό, ο Λευκός Οίκος δήλωσε στο Reuters ότι ο Χέγκσεθ είχε ακολουθήσει οδηγία του Τραμπ να διακόψει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, η οποία, όπως είπε, ήταν η θέση της κυβέρνησης εκείνη τη στιγμή. Δεν εξήγησε γιατί, σύμφωνα με όσους μίλησαν στο Ρόιτερς, κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας που συμμετέχουν στην κανονική διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν γνώριζαν για την εντολή ή γιατί αυτή ανατράπηκε τόσο γρήγορα.
“Η διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας ήταν μια πολύπλοκη και ρευστή κατάσταση. Δεν πρόκειται να περιγράψουμε λεπτομερώς κάθε συζήτηση μεταξύ κορυφαίων αξιωματούχων της κυβέρνησης καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας”, δήλωσε η Καρολίν Λέβιτ, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου. “Η ουσία είναι ότι ο πόλεμος είναι πολύ πιο κοντά στο τέλος του σήμερα απ’ ό,τι ήταν όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ο πρόεδρος Τραμπ”.
Οι ακυρώσεις κόστισαν στην TRANSCOM 2,2 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με τα αρχεία που εξέτασε το Reuters. Απαντώντας σε αίτημα για σχολιασμό, η TRANSCOM δήλωσε ότι το συνολικό κόστος ήταν 1,6 εκατ. δολάρια – 11 πτήσεις ακυρώθηκαν, αλλά μία δεν επιβαρύνθηκε.
Η διαταγή για τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας που είχε εγκριθεί επί κυβέρνησης Μπάιντεν τέθηκε επίσημα σε ισχύ ένα μήνα αργότερα, στις 4 Μαρτίου, με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Η ιστορία του τρόπου με τον οποίο ακυρώθηκαν οι πτήσεις, η οποία περιγράφεται λεπτομερώς από το Reuters για πρώτη φορά, υποδεικνύει μια κατά καιρούς τυχαία διαδικασία χάραξης πολιτικής εντός της κυβέρνησης Τραμπ και μια δομή διοίκησης που είναι ασαφής ακόμη και στα ίδια τα υψηλόβαθμα μέλη της.
Η πολυήμερη παύση των πτήσεων, η οποία επιβεβαιώθηκε από πέντε άτομα με γνώση της, δείχνει επίσης σύγχυση στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση δημιούργησε και εφάρμοσε την πολιτική εθνικής ασφάλειας. Στο Πεντάγωνο, η αταξία είναι ένα ανοιχτό μυστικό, με πολλούς νυν και πρώην αξιωματούχους να λένε ότι το υπουργείο μαστίζεται από εσωτερικές διαφωνίες σχετικά με την εξωτερική πολιτική, βαθιά ριζωμένες μνησικακίες και άπειρο προσωπικό.
Το Reuters δεν μπόρεσε να διαπιστώσει πότε ακριβώς το γραφείο του Χέγκσεθ διέταξε την ακύρωση των εμπορευματικών πτήσεων. Δύο πηγές δήλωσαν ότι Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι άρχισαν να ρωτούν για την παύση στις 2 Φεβρουαρίου. Τα αρχεία της TRANSCOM δείχνουν ότι υπήρξε προφορική εντολή από τον “SECDEF” – τον υπουργό Άμυνας – που σταμάτησε τις πτήσεις και ότι αυτές είχαν συνεχιστεί μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου.
“Αυτό συνάδει με την πολιτική της κυβέρνησης να κινείται γρήγορα, να χαλάει τα πράγματα και να τα ξεκαθαρίζει αργότερα. Αυτή είναι η φιλοσοφία της διαχείρισής τους”, δήλωσε ο Mark Cancian, απόστρατος αξιωματικός των Πεζοναυτών και ειδικός σε θέματα άμυνας της δεξαμενής σκέψης Center for Strategic and International Studies. “Αυτό είναι σπουδαίο για τη Silicon Valley. Αλλά όταν μιλάμε για θεσμούς που υπάρχουν εδώ και εκατοντάδες χρόνια, θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα”.
Η διακοπή των αποστολών προκάλεσε αναστάτωση στο Κίεβο.
Οι Ουκρανοί ρώτησαν γρήγορα τη διοίκηση μέσω πολλαπλών διαύλων, αλλά δυσκολεύτηκαν να λάβουν χρήσιμες πληροφορίες, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο με άμεση γνώση της κατάστασης. Σε μεταγενέστερες συζητήσεις με τους Ουκρανούς, η διοίκηση διέγραψε την παύση ως “εσωτερική πολιτική”, δήλωσε η πηγή. Ουκρανοί αξιωματούχοι δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Η αποστολή αμερικανικών όπλων στην Ουκρανία απαιτεί την έγκριση πολλών υπηρεσιών και μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες, ανάλογα με το μέγεθος του φορτίου. Η πλειονότητα της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας περνάει από έναν κόμβο εφοδιασμού στην Πολωνία πριν παραληφθεί από Ουκρανούς αντιπροσώπους και μεταφερθεί στη χώρα.
Αυτός ο κόμβος μπορεί να κρατήσει τα φορτία για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Δεν είναι σαφές αν οι 11 ακυρωμένες πτήσεις ήταν οι μόνες προγραμματισμένες εκείνη την εβδομάδα του Φεβρουαρίου, πόση βοήθεια είχε ήδη αποθηκευτεί στην Πολωνία και αν συνέχισε να ρέει στην Ουκρανία παρά τις εντολές του αμερικανικού στρατού.
Οι αποκαλύψεις έρχονται σε μια περίοδο αναταραχής στο υπουργείο. Αρκετοί από τους κορυφαίους συμβούλους του Χέγκσεθ φυγαδεύτηκαν από το κτίριο στις 15 Απριλίου, αφού κατηγορήθηκαν για μη εξουσιοδοτημένη αποκάλυψη διαβαθμισμένων πληροφοριών. Ο υπουργός συνεχίζει να αντιμετωπίζει ελέγχους, μεταξύ άλλων από το Κογκρέσο, σχετικά με τις δικές του επικοινωνίες. Προηγουμένως είχε αποδώσει τους ισχυρισμούς περί αναταραχής σε δυσαρεστημένους υπαλλήλους.
Οι ακυρωμένες πτήσεις περιείχαν όπλα που είχαν εγκριθεί εδώ και καιρό από την κυβέρνηση Μπάιντεν, με την έγκριση των νομοθετών στο Καπιτώλιο.
Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει αν ο Χέγκσεθ ή η ομάδα του γνώριζαν πώς θα εξελισσόταν η εντολή προς την TRANSCOM ή ότι η εντολή θα αποτελούσε ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ για την Ουκρανία. Τρεις πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση δήλωσαν ότι ο Χέγκσεθ παρερμήνευσε τις συζητήσεις με τον πρόεδρο σχετικά με την πολιτική της Ουκρανίας και τις αποστολές βοήθειας, χωρίς να διευκρινίσουν περαιτέρω.
Τέσσερα άλλα άτομα που έχουν ενημερωθεί για την κατάσταση είπαν ότι μια μικρή ομάδα στελεχών εντός του Πενταγώνου, πολλοί από τους οποίους δεν έχουν ποτέ αναλάβει κυβερνητική θέση και οι οποίοι εδώ και χρόνια έχουν ταχθεί κατά της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, συμβούλευσαν τον Χέγκσεθ να εξετάσει το ενδεχόμενο παύσης της βοήθειας προς τη χώρα.
Δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα αρνήθηκαν ότι υπήρξε πραγματική διακοπή της βοήθειας. Ο ένας από αυτούς την περιέγραψε ως μια λογιστική παύση.
“(Ήθελαν) απλώς να πάρουν μια ιδέα για το τι συνέβαινε και ο κόσμος, ως αποτέλεσμα, το παρερμήνευσε αυτό ως: ‘Πρέπει να σταματήσετε τα πάντα'”, δήλωσε ένας από αυτούς.
Ακυρώσεις πτήσεων
Σύμφωνα με δύο πηγές με γνώση της συνάντησης, ο Χέγκσεθ έφτασε στη συνάντηση με τον Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο στις 30 Ιανουαρίου με ένα υπόμνημα που είχαν συντάξει ορισμένοι από τους κορυφαίους συμβούλους του, υποστηρίζοντας ότι το αφεντικό τους θα πίεζε τον Λευκό Οίκο να εξετάσει το ενδεχόμενο να σταματήσει τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία για να αποκτήσει μοχλό πίεσης στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.
Οι πηγές ανέφεραν ότι ο υπουργός συμμετείχε στη συνάντηση με άλλους κορυφαίους αξιωματούχους που εμπλέκονται στην πολιτική για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του συμβούλου εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς και του απεσταλμένου για την Ουκρανία Κιθ Κέλογκ. Η ομάδα συζήτησε σε γενικές γραμμές την πολιτική των ΗΠΑ για την Ουκρανία και τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής αυστηροποίησης των κυρώσεων κατά της Μόσχας.
Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό ο Χέγκσεθ πρότεινε τη διακοπή της βοήθειας κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αλλά η ιδέα τέθηκε στις συζητήσεις, δήλωσε μία από τις πηγές και ένα άλλο πρόσωπο που γνωρίζει τη συνάντηση.
Από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, οι ΗΠΑ είχαν εγκρίνει στρατιωτική βοήθεια ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία. Το μεγαλύτερο μέρος παραδόθηκε επί κυβέρνησης Μπάιντεν. Αλλά μερικές αποστολές παρέμεναν στο στάδιο της προετοιμασίας, που είχαν προγραμματιστεί για το φετινό καλοκαίρι.
Ο Τραμπ είχε απειλήσει επανειλημμένα να παγώσει τη βοήθεια κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά δεν το είχε κάνει ακόμη. Και κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αρνήθηκε και πάλι να σταματήσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία ή να διατάξει τον Χέγκσεθ να εφαρμόσει οποιεσδήποτε αλλαγές πολιτικής όσον αφορά την αποστολή εξοπλισμού στο Κίεβο, ανέφεραν οι πηγές.
Μια διαταγή που ουσιαστικά παγώνει οποιαδήποτε στρατιωτική υποστήριξη προς έναν σύμμαχο θα έπρεπε κανονικά να συζητηθεί εντατικά μεταξύ κορυφαίων αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας και να εγκριθεί από τον πρόεδρο. Απαιτεί το συντονισμό πολλών υπηρεσιών και συχνά πολλών εταιρειών μεταφοράς εμπορευμάτων.
Καμία από αυτές τις συζητήσεις ή τον συντονισμό δεν έγινε όταν το γραφείο του Χέγκσεθ ακύρωσε τις προγραμματισμένες πτήσεις που μετέφεραν αμερικανικά βλήματα πυροβολικού και πυρομαχικά στην Πολωνία από τη στρατιωτική βάση Al Udeid στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη στρατιωτική βάση Dover των ΗΠΑ στο Delaware, είπαν τρεις από τις πηγές.
Η παύση ήρθε καθώς ο στρατός της Ουκρανίας αγωνιζόταν να αποκρούσει τις ρωσικές δυνάμεις στην ανατολική Ουκρανία και στη συνακόλουθη μάχη για την περιοχή του Κουρσκ της Ρωσίας, όπου οι ουκρανικές δυνάμεις έχαναν έδαφος και έκτοτε έχουν σχεδόν εκδιωχθεί.
Σύμφωνα με δύο πηγές, στενοί σύμβουλοι του Τραμπ ενημερώθηκαν από στελέχη του Πενταγώνου για την παύση και συζήτησαν με τον πρόεδρο αν θα επαναφέρουν τις αποστολές βοήθειας. Μέχρι τότε, η TRANSCOM είχε ακυρώσει 11 πτήσεις, σύμφωνα με τα αρχεία που εξέτασε το Reuters. Ορισμένα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του Reuters, έγραψαν για την παύση, αλλά ο ρόλος του Χέγκσεθ ήταν προηγουμένως άγνωστος.
Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ στη συνέχεια αμφισβήτησε ή επέπληξε τον Χέγκσεθ. Μια πηγή με άμεση γνώση του θέματος δήλωσε ότι ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Γουόλτς παρενέβη τελικά για να αντιστραφούν οι ακυρώσεις. Ο Γουολτς αναγκάστηκε να αποχωρήσει την Πέμπτη και αναμένεται να διοριστεί ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη.
Πηγή: capital.gr
